Debat over steun aan Oekraïne
Op 21 februari 2023 debatteerde de Tweede Kamer over de Nederlandse steun aan Oekraïne. Lees hieronder de inbreng van Agnes Mulder in de eerste termijn.
Voorzitter. "Een gitzwarte dag voor Oekraïne en Europa. De inval in Oekraïne is illegaal, gewetenloos en onverantwoord, een flagrante schending van het volkenrecht, een stap terug in het verleden van de Koude Oorlog." Dit waren de eerste woorden van mijn betoog vorig jaar. Net als toen wil ik hier ons medeleven en onze onvoorwaardelijke steun uitspreken aan de bevolking en de leiders van Oekraïne. Hun strijd voor vrijheid en democratie is de onze. Hun roep om vrede en recht is de onze. Wij staan naast de Oekraïners in hun strijd voor deze gedeelde waarden. Het is belangrijk dat we Rusland verslaan, juist door gezamenlijk achter Oekraïne te blijven staan. Dat is onze kracht in Europa. De moed en de weerbaarheid van de inwoners van Oekraïne geven hoop.
Voorzitter. Dat zeg ik omdat ik in Irpin heb mogen spreken met inwoners die na alles wat de Russen hen hebben aangedaan, hun huizen weer aan het opbouwen zijn. Wat een veerkracht. Wat is die bevolking weerbaar. Het bezoek aan Oekraïne heeft dan ook een diepe indruk op mij gemaakt. Een nieuw dak op een zwaar getroffen appartementencomplex, waar nog maar één gezin woonde, en nu weer dertien gezinnen doorgaan met hun leven. Daar kun je alleen maar heel veel respect voor hebben.
Voorzitter. Tijdens onze gesprekken met onze collega's uit het Oekraïense parlement ging het natuurlijk veel over onze militaire steun aan Oekraïne. Het CDA vindt dat Oekraïne zich moet kunnen verdedigen tegen de Russische agressie. Wat ons betreft zijn er — dat zeg ik al sinds het begin van de oorlog — geen taboes op het leveren van wapens en wapensystemen en het trainen van hun mensen. Wel vinden we het van groot belang dat besluiten tot levering in coalitieverband worden genomen en de gereedheid van Defensie zwaar meeweegt voordat er een besluit wordt genomen.
Voorzitter. Onze Oekraïense collega's gaven tijdens het bezoek aan dat zij ook een
tekort aan ongewapende drones hebben. Ze zeiden letterlijk: geef ons ogen op het slagveld. Is het kabinet bekend met dit tekort aan commerciële drones? In hoeverre is het mogelijk om hier wat aan te doen?
Voorzitter. Welke landen leveren Rusland wapens voor de strijd tegen Oekraïne en wat is onze reactie jegens die landen? Zijn dat extra sancties, net als bij Iran? Wat kunnen de ministers zeggen over de geluiden die zij horen over wapenleveranties van China aan Rusland? Graag een reactie van het kabinet.
Vandaag spraken wij nog met de minister van Buitenlandse Zaken van Oekraïne, de heer Koeleba. Ik vroeg hem naar nieuwe sancties. Zij zien die op het gebied van nucleair, IT en onderdelen van missiles. Is de minister bereid om deze in te brengen in het tiende pakket?
Voorzitter. Als je met eigen ogen ziet hoe Rusland heeft huisgehouden en dat nog steeds doet in grote delen van Oekraïne, is het gerechtvaardigd, vind ik, dat er wordt gekeken naar de mogelijkheden om de bevroren Russische tegoeden te gebruiken voor de wederopbouw. Het Zweeds voorzitterschap is een onderzoek begonnen naar die mogelijkheden. Kan de minister daarop reflecteren? Wat is zijn inzet daarbij? Graag een reactie.
Voorzitter. De oorlogsdrift van Rusland zorgt voor instabiliteit in de regio. Dat gaat verder dan Oekraïne. In Moldavië wordt gevreesd dat dit land Poetins volgende slachtoffer zal worden. Die spanningen lopen op door een andere manier van oorlogvoering dan we in Oekraïne zien. Het doel van Rusland is het destabiliseren van de democratie. Hoe kunnen wij Moldavië ondersteunen?
Voorzitter. Rusland bedreigt in wezen ook Nederland. Het land wil weten waar het kan saboteren en probeert de Nederlandse energievoorziening in kaart te brengen, constateerde de MIVD gisteren. Het CDA heeft al in 2021 gepleit voor het ontwikkelen van een strategie voor bescherming van cruciale infrastructuur in de Noordzee. Onlangs kregen wij een brief waarin stond wat daaraan moet worden gedaan, maar er stonden nog geen concrete acties in. Kan daar haast mee worden gemaakt? We zien dat er ook in andere landen zoals Zweden heel veel wordt gedaan aan civiele weerbaarheid. Het CDA vraagt zich af hoe wij onze samenleving voorbereiden op onverwachte gebeurtenissen, zodat we niet straks met de handen in ons haar staan te kijken.
Dank u wel, voorzitter.