Begroting 2024
Het zijn onzekere tijden waarin we leven. Naast de grote uitdagingen op het gebied van migratie en klimaat, zijn er veel zorgen over de stijgende inflatie en energielasten.
De bestaanszekerheid staat onder druk. Steeds meer mensen komen onder de armoedegrens en steeds meer kinderen groeien op in armoede. Voor het CDA is dit onacceptabel. We vragen ons af of de vrijgemaakte middelen voldoende zijn? Zijn de problemen voldoende in zicht? Belangrijk is dat er voor ondersteuning wordt gezorgd en dat voorzieningen makkelijk te vinden en aan te vragen zijn.
Daarnaast blijven we inzetten op lage lokale lasten. Het is onzeker of de nu berekende trendmatige ontwikkeling voldoende zal zijn gezien de inflatie. Dit kunnen we tussentijds niet bijstellen. Het CDA vindt het goed om onze inwoners niet meer te belasten in deze moeilijke tijden. We gaan echter uit van kostendekkendheid en een trendmatige ontwikkeling. Hoe kunnen we hier meer grip op krijgen?
Bij de vaststelling van de Kadernota is het CDA voorstander geweest van een visie op het Sociaal Domein. We vinden het dan ook goed om dit uitgebreid terug te lezen in de begroting. We zijn blij dat schoolmaatschappelijk werk weer structureel wordt opgenomen. Gezien de problematieken waar we op het Sociaal Domein mee te maken hebben, moet er meer en meer ingezet worden op structurele langdurige oplossingen. De problemen binnen jeugdzorg worden groter en complexer, de taak voor het vestigen van statushouders wordt groter, we hebben te maken met armoede, vergrijzing, eenzaamheid en zo nog veel meer uitdagingen. Wat het CDA betreft moeten er dus ook veel meer structurele middelen worden uitgetrokken voor het sociale domein. Het Sociaal Domein heeft te maken gehad met twee fikse bezuinigingen. Nu worden bepaalde zaken langzaam teruggedraaid, maar ondertussen zijn de problemen ook veel groter en complexer. Hoe gaat u voor meer structurele middelen zorgen?
U ziet zelf ook dat uitvoering van wettelijke taken en de haalbaarheid van grote maatschappelijke opgaven onder druk staan door de financiële situatie van onze gemeente. Vanaf 2026 worden we geconfronteerd met een daling van de inkomsten vanuit het Rijk. Door deze onzekerheid geeft u prioriteit aan het beleidsakkoord. Duurzame transformatie, sociale kracht, leefbare ruimte, vitaal ondernemen en meewerkend bestuur. Gezien de financiële onzekerheid verwacht men dat u reel begroot. Als we echter naar de bestuursrapportage kijken dan zien we dat de kosten in 2023 flink meer zijn dan begroot. U presenteert en bijna sluitende meerjarenbegroting, maar na de bestuursrapportage zijn alle komende jaren niet sluitend, maar negatief. Is dit reel begroten? Volgens het CDA niet.
Uit de begroting blijkt een jubelstemming over de financiële positie van Boxtel. De reserves zijn immers op peil. Deze stemming deelt het CDA gezien de maatschappelijke opgaven, het komende ravijnjaar en de in Boxtel lopende dossiers (PHS, sporthal) niet. Het CDA ziet graag dat we ons als gemeente richten op het goed uitvoeren van onze basistaken, zodat beleid ook in de toekomst verdedigbaar is. Echter, de eerder genoemde jubelstemming van het college verklaart misschien het opnemen van enkele grote uitgaven aan niet noodzakelijk opgaves:
In deze begroting en 2e burap worden ‘lukraak ’nieuwe incidentele en structurele uitgaven benoemd waarvan elke burger zich zal afvragen of dit noodzakelijk is, vooral gezien de in deze begroting genegeerde maatschappelijke opgaven. Denk aan: jaarlijks 100k extra voor het schoonvegen van stoepen en de vele onderzoeken zoals 200k voor het onderzoek parkeren Hoogheem.
Ook wordt er maar liefst 50 keer onderzoek genoemd in deze begroting. Gechargeerd betekent dit per programma 10 onderzoeken. Onderzoek naar onderzoek wat de nodige kosten met zich meebrengt. We zijn een gemeente waarbij overal een onderzoek naar wordt gedaan. We huren dure externe bureaus in en uiteindelijk belandt een onderzoek ergens in een la.
Het CDA wil daadkracht zien van het college. Gezien alle onderzoekskosten is het niet gek dat er weinig ruimte is voor ander beleid of uitvoering.
Dit levert in volgorde de volgende vragen op:
- Hoeveel geld willen we apart houden voor de komende maatschappelijke opgaven
- Welke impact heeft dit op andere uitgaven met mindere prioriteit
- Zijn er in deze begroting eigenlijk wel prioriteiten?
De incidentele middelen reserveert u voor noodzakelijke maatschappelijke opgaves. Wat het CDA betreft een goed besluit. We weten immers niet welke crisis gaat komen. Toch blijft de ‘noodzakelijke maatschappelijke opgaves ’voor ons een vaag begrip. We missen in de begroting wat onder noodzakelijke maatschappelijke opgaves valt. Bij het opzetten van deze reserve hebben wij al eerder onze kritiek geuit. Deze reserve wordt voorzien groter te zijn dan de algemene reserve. Wat is dan volgens u het verschil tussen de Algemene Reserve en deze reserve? Ook hier blijft de vraag: welke prioriteiten ziet Boxtel voor de middellange termijn en welke specifieke bedragen trekken we hiervoor uit. Zie hiertoe onze motie over deze reserve.
Dan hebben we nog een aantal vragen:
- Onze nieuwe accountant heeft bij de jaarrekening al aangegeven dat de financiele stukken veel leesbaarder moeten worden. Maar we missen bij veel financiële mutaties een verklaring. Zo geven we bij jeugdzorg ruim 600.000 meer uit en wordt er maar 200.000 in de tekst verklaard. Hetzelfde geldt voor maatschappelijk werk;
- Bij de inkomensvoorziening daalt het budget in 2022 van 6.090 naar 4.461 in 2024. Is dit realistisch? In de tweede burap blijkt dat er structureel meer naar inkomensvoorziening WSD moet. Wat ons betreft onrealistisch begroten. Het CDA vraagt zich nogmaals af of we realistisch begroten.
- U wilt de realisatie van Flexwoningen versnellen. Op welke termijn? We zien allemaal de noodzaak van woningen, maar echte versnellingen hebben we nog niet gezien.
- Wat betreft verkeer is er nog veel onduidelijkheid. Hoe staat het met de onderhandelingen m.b.t. PHS?
De Burap is niet sluitend. We begrijpen dat u een integrale afweging wilt maken waarbij ook het jaar 2027 is meegenomen. We begrijpen echter niet dat de begroting 2024 na deze wijziging al negatief is. We beginnen dus al met een 2-0 achterstand. Hoe gaat u de begroting 2024 recht trekken en hoe gaat u voorkomen dat we in 2024 wederom met financieel negatieve aanpassingen te maken krijgen? Denkt u grip te hebben op de kosten en reel te kunnen begroten?