CDA-bij­dra­ge com­mis­sie­ver­ga­de­ring Ker­ken­vi­sie op 20 maart 2025

"Het eerste woord dat ik tijdens mijn voorbereiding van deze vergadering opschreef was: ‘eindelijk’. Net als bij het vorige onderwerp, wachten we namelijk al behoorlijk lang op het stuk dat nu voorligt: de Kerkenvisie. Al in 2019 hebben wij daarom gevraagd, evenals diverse andere fracties, maar ik wil toch in het bijzonder wel even de ChristenUnie Roosendaal noemen.

De Kerkenvisie is een visie over kerkgebouwen. En daar is ook aanleiding voor, want kerkgebouwen zijn vaak monumentaal en/of stedenbouwkundig markant. Met andere woorden: niet alleen een ijkpunt in het geestelijk leven van veel mensen, maar ook ruimtelijk gezien een ijkpunt in een wijk of dorp. Bovendien leven we in een tijd waarin veel kerkgebouwen leeg komen te staan. Dat levert een opgave op: een opgave om ervoor te zorgen dat dit vastgoed niet gaat verloederen én het liefste ook een maatschappelijke functie blijft houden.

Dat deze visie nodig is, blijkt wel uit het feit dat we de afgelopen tijd een beetje achter de feiten hebben aangelopen. Terwijl de Kerkenvisie nog werd uitgewerkt, is onder meer de Moeder Godskerk verkocht, is het hervormde kerkje Anno 1810 weer leeg komen te staan, heeft in de Gertrudiskerk te Wouwse Plantage de laatste eredienst plaatsgevonden en zijn de plannen voor herinrichting van de Fatimakerk geklapt. Allemaal momenten waarop je eigenlijk als gemeente je huiswerk al af had willen hebben, om het gesprek met de eigenaar over herbestemming meteen te kunnen aangaan, dan wel verder aangaan.

Gelukkig gaan er desondanks ook dingen goed. Ik noem als voorbeeld hoe de parochie in Wouwse Plantage nu de herbestemming zelf oppakt. En ik noem de Sint Jan en de Goede Herder, waar we als gemeente zelf een nieuwe maatschappelijke bestemming creëren. Maar er zijn in het verleden ook fiasco’s geweest. Ik noem de periode dat de Sint Jan gebruikt werd als feesttent. Maar ik noem zeker ook de Theresiakerk in Moerstraten. Hopelijk kunnen we met deze visie dat soort voorbeelden in de toekomst voorkomen!

Voorzitter, ik wil vanavond ook nog aandacht vragen voor een bijzonder aspect van ons kerkelijk monumentaal vastgoed. En dat zijn de kerkorgels. Dit zijn namelijk bijzondere muziekinstrumenten die steeds zeldzamer worden en absoluut behoudenswaardig zijn. Binnenkort wordt de St. Jan een nieuwe culturele hotspot in onze stad. Maar het orgel van de St. Jan is in de huidige staat helaas onbespeelbaar. En bovendien is de akoestiek in de St. Jan door aanpassingen in het verleden niet meer geschikt voor orgelmuziek. Wat zou het ongelofelijk zonde zijn als we straks in onze nieuwe culturele hotspot niet gebruik kunnen maken van dit prachtige instrument. En wat zal er gebeuren met het orgel van de Paterskerk, dat overigens nu al groot onderhoud nodig heeft, als die kerk leeg zou komen te staan? Hopelijk kunnen we de situatie in de Josephkerk voorkomen. Daar staat namelijk een zeldzaam orgel van de firma Anneessens, waarvan er nog maar enkele zijn in Nederland, dat echter door jarenlang onbruik volledig onbespeelbaar is geworden en een kapitaal zou kosten om te repareren.

Als laatste voorzitter, de communicatie met de gebouweigenaren. Ik vind het merkwaardig om te lezen dat er geen contact kon worden gelegd met de Evangelische Gemeenschap Roosendaal (EGR) en de Turkse moskee. Ik ben zelf actief lid van de EGR en ik weet dan ook dat de gemeente Roosendaal en onze kerk elkaar regelmatig weten te vinden. Gaat het college binnenkort alsnog contact proberen te leggen over deze visie?

Er staan overigens op pagina 29 wat kleine onjuistheden. Het gebouw van de EGR, De Levensschool, is in 1977 gebouwd, sindsdien wekelijks gehuurd door de EGR, in 1998 in eigendom verkregen door de EGR en in 2006 niet vergroot maar wel intern verbouwd. Daarnaast is het gebouw weliswaar niet monumentaal, maar het is wel een markant gebouw in de wijk Langdonk. Omdat deze visie een raadsmededeling betreft, kan dit niet in de raadsvergadering worden geamendeerd. Wel verzoek ik de wethouder intern bij verder gebruik van de visie van deze juiste gegevens uit te gaan."

Naschrift

In de commissievergadering van 20 maart 2025 heeft de wethouder toegezegd uiterlijk in het vierde kwartaal van 2025 een update te geven aan de gemeenteraad over alle kerken die leeg staan, en over de stand van zaken omtrent herbestemming.