Algemene beschouwing Kadernota 2024
Algemene Beschouwingen kadernota
Voorzitter, het mag duidelijk zijn dat het CDA niet erg gelukkig is met deze kadernota. We zien een niet sluitende meerjarenbegroting en een college dat geen verantwoording durft te nemen. Op basis van mogelijke extra bijdragen vanuit het gemeentefonds hoopte het college dat uiteindelijk alles bij het oude zou kunnen blijven. Maar voorzitter, gezien de recente ontwikkelingen in Den Haag, kunnen we wel stellen dat we op deze escape voorlopig niet hoeven te rekenen.
Voorzitter, het CDA verwacht van een college dat zij de harde noten kraakt en we zijn dan ook ontstemt dat we hebben moeten constateren dat het college deze verantwoordelijkheid voor zich uit en van zich af probeert te schuiven.
Het is dan ook hierom dat het CDA met de fracties van Beter voor Den Helder, Fractie Pastoor, PVV, D66, VVD, Seniorenpartij en de ChristenUnie met een amendement is gekomen om richting te geven en om te komen met een voorstel voor een sluitende begroting.
Voorzitter, natuurlijk is het niet leuk. Niemand wil dit, maar we kunnen niet ons hoofd in het zand steken, we kunnen niet langer wegkijken en we kunnen ook niet onszelf en onze inwoners voor de gek blijven houden alsof de stedelijke ontwikkeling ook maar iets met de ontstane tekorten te maken heeft.
De afgelopen jaren is er bij het programma zorgzame gemeente alleen maar bijgekomen. Zijn we als gemeente steeds meer blijven doen, meer dan van ons gevraagd werd. Bovenop onze wettelijke taak. De gemeente Den Helder is qua voorzieningenniveau de meest sociale in de Kop van Noord-Holland en daar zijn we trots op. En het CDA vind ook dat er een vangnet moet zijn en blijven voor degenen die het zelf niet redden. En juist daarom is het belangrijk dat er keuzes worden gemaakt en vragen we met ons amendement om bezuinigingen zoveel mogelijk binnen het eigen programma te zoeken. Met als reden dat we hopen dat we de gemeentelijke organisatie kunnen uitdagen door met maatwerk en efficiënter te werken te zorgen voor een zachte landing. Met minder middelen zoveel mogelijk doen. Korten op middelen en niet op mensen. Een artikel 12-gemeente heeft namelijk niets te kiezen.
Voorzitter, van onze 4 beleidsprogramma's ontstaan de tekorten in het programma "Zorgzame gemeente". Een programma dat circa de helft van onze begroting beslaat en net zo groot is als de andere drie programma's bij elkaar. En het is niet vreemd dat de tekorten juist in dit programma ontstaan, want naast dat we allerlei bovenwettelijke taken op ons hebben genomen, krijgen we simpelweg te weinig geld van Den Haag om onze wettelijke taken uit te voeren. Dit is een landelijk probleem en daarin staat Den Helder niet alleen. We zijn niet verantwoordelijk voor de ontstane situatie, we zijn wel verantwoordelijk hoe we dit op gaan lossen. Voorzitter het programma Zorgzame gemeente staat zwaar onder water en dan verbaast het ons dat er moties zijn binnengekomen om nog meer bovenwettelijke cadeautjes uit te delen. Als er meer uitgaat dan er binnenkomt, dan moet je bezuinigen op je vaste uitgaven. Dan zeg je de leesmap op en zet je de kachel wat lager. Wat je in elk geval niet moet doen is een extra creditcard aanvragen om je vrienden te tracteren.
Als er meer uitgaat dan er binnenkomt kan je daarnaast zorgen dat er meer binnenkomt. Het CDA stemt dan ook tegen elke motie of amendement die de stad beperkt in haar ambities en ontwikkeling. Het CDA staat voor een sterk Den Helder, waar het goed wonen, werken en recreëren is. Waar we huizen bouwen, waar werken loont en waar ondernemers de ruimte krijgen. Een sterke stad die in staat is om te zorgen voor onze inwoners die een duwtje in de rug nodig hebben en het niet zelf kunnen.
Eén grote kans voor onze stad is het Dijkzoneplan wat opgenomen is in het coalitie akkoord. Een geweldig plan afgelopen maand nog op locatie bekeken door maar liefst 3 ministers. En terecht, want deze vooruitstrevende manier van denken zorgt voor 200 jaar waterveiligheid. Dankzij het Dijkzoneplan zijn we in staat om 600 woningen te bouwen die we keihard nodig hebben. De basis van het Dijkzoneplan is de Sea Saw.
En je hoeft het niet mooi te vinden, maar voor het CDA is de Sea Saw een geweldig vliegwiel. Een geringe eenmalige bijdrage die we alleen uitgeven als co-financiering als andere partijen ook meedoen, maar die wel leidt tot investeringen in een complete woonwijk van tientallen miljoenen. Het is een icoon als de Sea Saw die de aanjager was van deze ontwikkelingen.
En je hoeft het niet mooi te vinden, maar voor het CDA is het in tijden van woningnood onbespreekbaar om de poten onder een dergelijk groot woningbouwproject proberen weg te zagen.
Als er één project is geweest in deze stad waar de omwonenden van meet af aan bij betrokken waren is het het Dijkzoneplan. De eerste bewonersavond was al in 2018 en er was enthousiasme bij de omwonenden voor wie een kwaliteitsimpuls in hun leefomgeving natuurlijk ook in hun belang is. Het CDA is niet van plan om 5 jaar aan bewonersparticipatie weg te gooien. Als er ooit een referendum zou moeten komen waar de mening van de inwoner vooraf wordt gevraagd op basis van een eerlijk a-politiek verhaal zou ik daar begrip voor hebben. Maar dan zonder een Facebook-campagne waarin sommige partijen gaan doen alsof de Lange Jaap moet verdwijnen omdat de Sea Saw er komt. En we weten allemaal dat dat gaat gebeuren. Sterker het is al gebeurd.
Voorzitter we staan voor grote opgaven en die vragen pijnlijke keuzes, maar het CDA verwacht van het college ook bereidheid om in eigen vlees te snijden. Wat dat betreft zien we een zorgelijke situatie. Tot een paar jaar geleden had de gemeentelijke organisatie één directeur. Een bewuste keus en meer dan voldoende. De verantwoordelijkheid lag laag in de organisatie. Inmiddels heeft u het goed gevonden dat we 3 directeuren nodig hebben en staat er een vacature uit. Voorzitter, in de kadernota van vorig jaar heeft het college de raad om geld gevraagd voor extra personeel. Maar liefst 900.000 euro. Er is nooit gesproken over meer directie. We hadden het over extra handjes. Meer ambtelijke capaciteit om de grote opgaven waar we voor staan het hoofd te bieden. Om onze mensen, die elke dag weer klaar staan om de inwoners en ondernemers zo goed mogelijk te bedienen en de wachttijden kort te houden, om die te versterken. Het CDA verwacht van het college dat het stopt met het uitdelen van baantjes, maar dat er duidelijk wordt gekeken waar de nood zit. Wat de inwoners nodig hebben. Voorzitter, als we als organisatie vinden dat er 3 directeuren nodig zijn waarom weet deze raad dat dan niet. En u zult zeggen daar gaat u niet over. Maar dan stel ik de vraag, vanuit welk budget betaalt u dat. En stel ik de vraag als het niet goed ging met één directeur, waarom weet deze raad dat dan niet. En als u heeft besloten om geld wat bestemd is voor de dienstverlening aan de inwoners te gebruiken voor extra directieleden, waarom weet deze raad dat dan niet. Voorzitter, ik verwacht niet dat het college zich straks hier met twee zinnen vanaf maakt. Ik verwacht dat het college hier schriftelijk op terug komt in een RIB en het proces schetst hoe dit zo kon gebeuren en op welk moment en hoe u al dan niet de raad heeft geinformeerd. Omdat deze informatie van belang is ook voor het lopende onderzoek naar de ambtelijke organisatie vraag ik u deze informatie nog deze week te verstrekken aan de raad en aan de door de raad ingestelde begeleidingscommissie. Afhankelijk van uw beantwoording in deze vergadering overweegt het CDA om in samenspraak met andere fracties staande de vergadering te komen met een motie om gebruik te maken van het budgetrecht van de raad. Voorzitter, zeker in tijden van tekorten verwachten wij van het college dat zij zelf het goede voorbeeld geeft.
Dankuwel.