Klei­ne ener­gie­cen­tra­le als belang­rij­ke oplos­sing ener­gie­tran­si­tie

In de afgelopen jaren is er veel aandacht geweest voor de energietransitie in Nederland. Ook in Opmeer hebben we meegedacht en meegedaan aan de Regionale Energiestrategieën (RES) en het beleid voor wind- en zonne-energie. We hebben altijd gesteld dat het belangrijk is om niet alleen te kijken naar de oplossingen die voor de hand liggen, maar ook naar alternatieven die het beste passen bij onze regio. Eén van die alternatieven is kernenergie, iets waar wij ons al langer voor inzetten.

Wat vinden we belangrijk?

In 2023 en 2024 hebben we als gemeente Opmeer nadrukkelijk gevraagd om kernenergie als mogelijke oplossing te onderzoeken in het kader van de energietransitie. Het CDA heeft samen met andere partijen een motie en een amendement ingediend om meer aandacht te besteden aan deze optie, en deze zijn beide succesvol aangenomen. Dit was een belangrijke stap in de richting van een bredere blik op de energietransitie.

Daarom is er nu een nader onderzoek gestart naar de rol van kernenergie bij het bereiken van onze ambitie: Westfriesland in 2040 klimaatneutraal. Uit dit onderzoek blijkt dat kernenergie een veelbelovende oplossing is, vooral met de opkomst van de Small Modular Reactors (SMR). Deze kleine kernenergie-installaties kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het behalen van de benodigde energieproductie, terwijl ze veel minder ruimte nodig hebben dan bijvoorbeeld zonneweides. Dit biedt nieuwe kansen voor een duurzamere en ruimtelijk efficiëntere energietransitie.

Wat ons betreft is het tijd om de mogelijkheden van kernenergie serieus te overwegen, vooral nu de Regionale Energiestrategie (RES) nog niet voldoende ruimte biedt voor deze techniek. We willen daarom eerst onderzoeken of een kleine kernenergie-installatie daadwerkelijk een oplossing kan bieden, voordat we de RES opnieuw gaan evalueren. Dit onderzoek is van groot belang, want het zal ons helpen bepalen welke rol kernenergie kan spelen binnen onze regio en hoe dit zich verhoudt tot de andere vormen van energieopwekking.

Kleine kernenergie installatie betere optie dan veel zonneweides

In Opmeer hebben we altijd gestreefd naar een energietransitie die niet alleen betaalbaar is, maar ook in balans is met het landschap. In de Toekomstvisie Opmeer 2030 benadrukken we dat ontwikkelingen in de energietransitie goed moeten passen bij de landschappelijke waarden van onze regio. Het doel is om de beschikbare ruimte zo efficiënt mogelijk te gebruiken voor energieopwekking, zonder onze natuur en omgeving te verstoren.

Daarom is het belangrijk om het beleid voor wind- en zonne-energie kritisch te bekijken, vooral nu we onderzoeken of kernenergie een goede aanvulling kan zijn. Zonneweides hebben een grote impact op het landschap, en de capaciteit ervan is beperkt. Voor het opwekken van 100 MW zonne-energie zou bijvoorbeeld 80 tot 150 hectare grond nodig zijn. Een kleine kernenergie-installatie kan echter tot 470 MW opwekken met slechts een paar hectare ruimte. Dit maakt kernenergie niet alleen efficiënt in termen van ruimtegebruik, maar ook veel minder ingrijpend voor het landschap.

Bovendien levert een kleine kernenergie-installatie 24 uur per dag, 7 dagen per week energie, terwijl zonneweides alleen energie opwekken wanneer de zon schijnt, wat leidt tot pieken en dalen in de energieproductie. Dit betekent dat er meer opslagcapaciteit nodig is of dat zonneweides tijdelijk moeten worden uitgeschakeld. Kernenergie biedt hier dus een stabiele en betrouwbare energiebron.

Plannen voor zonneweides tijdens verkenning in de ijskast

Gezien de voordelen van kernenergie, is het voor ons als CDA belangrijk om zonneweides voorlopig niet verder te ontwikkelen totdat we meer duidelijkheid hebben over de rol van kernenergie in de RES. We willen voorkomen dat er onomkeerbare veranderingen in het landschap plaatsvinden voordat we weten welke energiebronnen het beste voor onze regio zijn. Daarom hebben we gevraagd om een tijdelijke stop op het behandelen van nieuwe vergunningsaanvragen voor zonneweides, totdat het onderzoek naar kernenergie verder is afgerond. Zo zorgen we ervoor dat we weloverwogen keuzes maken voor de toekomst.

We blijven ons inzetten voor een energietransitie die niet alleen duurzaam is, maar ook goed past bij de wensen en behoeften van de inwoners van Opmeer. In het eerste kwartaal van 2026 zullen we de gemeenteraad verder informeren over de voortgang van het onderzoek naar kleine kernenergie-installaties. We kijken uit naar de gesprekken die hierover zullen volgen en blijven werken aan een energietransitie die zowel betaalbaar als landschappelijk verantwoord is.