Gedeputeerde Mirjam Sterk over het ontwerp-UPLG
Vorige week is het ontwerp van het Utrechtse Programma voor het Landelijk gebied door het college van gedeputeerde staten vastgesteld en openbaar gemaakt voor zienswijzen. Voor mij als gedeputeerde voor Landbouw en Natuur is dit een belangrijk moment. Het plan geeft richting aan de ontwikkeling van landbouw, natuur, klimaat en water voor de komende tien jaar in de provincie.
Met het plan steken we onze nek uit, want Den Haag heeft pijnlijke keuzes in de afgelopen jaren niet genomen. Keuzes die noodzakelijk zijn maar waarvan ik mij ook besef dat ze pijn doen. Het is daarom geen makkelijk plan. Het zal vergunningverlening aan boeren die in onzekerheid verkeren weer mogelijk maken en de robuustheid van natuur versterken. Maar het heeft ook forse consequenties voor boeren rondom Natura2000 gebieden en heeft gevolgen voor de bedrijfsvoering van vele anderen. Toch denk ik dat dit is wat nodig is.
Onze aanpak
In ons CDA-verkiezingsprogramma voor 2023 schreven we dat we niet kiezen voor landbouw of natuur, maar voor allebei. Toekomstbestendige boerenfamiliebedrijven én gezonde natuur. We kozen ervoor om met onze coalitiepartners te blijven werken aan een Utrechts programma voor het landelijk gebied (UPLG) om onze koers voor natuur, klimaat en water in vast te leggen. Voor mij is Landbouw hier vanzelfsprekend onderdeel van: al die opgaven landen op het boerenerf. Vanuit het Rijk kregen we (op basis van een eerste versie) 250 miljoen euro om het plan te bekostigen en uit te werken.
Als CDA-bestuurder wilde ik dat het plan in samenwerking met anderen tot stand zou komen. Er is gewerkt en gesproken met veel verschillende partijen. Via werkbezoeken, expertmeetings, hackathons, keukentafelgesprekken en in overleggen met landbouwvertegenwoordigers, natuurbeheerders, landgoedeigenaren en bestuurders van gemeenten en waterschappen. Die inbreng is herkenbaar in het plan, maar we maakten ook keuzes. Niet alles kan.
Wat we willen bereiken
Ons land is vastgelopen op het stikstofdossier. In onze provincie heeft dat zichtbare consequenties. Boeren hebben of krijgen geen vergunningen meer. Woningbouwprojecten lopen vertraging op of worden uitgesteld. Ook de aanleg van wegen, zoals de Rijnbrug bij Rhenen en de Rondweg bij Veenendaal, is hierdoor onmogelijk. Als CDA zien we dat er lef en moed nodig is om de impasse te doorbreken. Dit is ook zichtbaar in de inzet van Henri Bontenbal. Het Rijk kan niet blijven stilzitten (maar deed dit wel…) en de uitspraken van de rechter tonen aan dat er maatregelen nodig zijn om verslechtering van natuur tegen te gaan. Pijnlijk, maar wel de realiteit waar we als bestuurders mee moeten werken.
Met dit plan schetsen we voor Landbouw en Natuur een perspectief voor de komende tien jaar. Het plan geeft (op verzoek van gesprekspartners zoals de LTO) veel ruimte. Ruimte voor vakmanschap van boeren zelf. Om zelf als ondernemer aan het stuur te gaan staan in het verminderen van de uitstoot van stikstof en het bijdragen aan agrarisch natuurbeheer voor een eerlijke vergoeding. Het bevat ook pijnlijke maatregelen en deze zullen boeren in onze provincie ook raken. Ze zijn noodzakelijk om vergunningverlening mogelijk te maken, voor boeren en andere ondernemers, voor woningbouw en infrastructuur.
Vervolg
Perspectief voor een sector, voor een provincie betekent niet perspectief voor iedereen. Dat is een moeilijke boodschap. Afhankelijk van de ligging van bedrijven en de ruimte die men heeft kan het boeren raken. Dat valt me ook zwaar als bestuurder. Het gaat dan om boerenfamiliebedrijven waar soms al generaties wordt geboerd.
Ik heb erop ingezet dat iedereen meteen over de plannen is geïnformeerd. Waar de plannen het meest pijn doen, heb ik ervoor gezorgd dat ik ook met mensen persoonlijk contact had bij het publiceren van dit plan. Daar stopt het niet. In de komende weken zal ik ook in gesprek blijven, juist op die plekken. Om te luisteren, te kijken wat nodig is en te doen wat mogelijk is. In de afgelopen weken heb ik dit al gedaan met enkele van u die contact met mij hadden opgenomen. Blijf dat dus vooral ook doen!
Dit plan is een ontwerp UPLG. Het is (na overleg en participatie) ons best mogelijke voorstel voor landbouw, klimaat, water en natuur. Maar, we gaan door om het beter te maken, daarom mogen inwoners hun zienswijze geven op het plan. Er ligt een uitnodiging aan iedereen om het plan te lezen en opvattingen kenbaar te maken. Zodat we die kunnen meewegen en meenemen in de definitieve versie. Ikzelf zal in de komende tijd in gesprek gaan met de Provinciale Staten over dit ontwerpplan, maar ook met onze partners in de gebieden het gesprek verder voeren. Omdat we doen wat nodig is, maar ook steeds blijven kijken hoe we dat op de best mogelijke manier voor alle belangen doen.