College blundert bij ondersteuning Social Impact Factory

De gemeente Utrecht heeft onterecht subsidie verleend aan de Stichting Social Impact Factory. Daarnaast wijkt de verhuur van Vredenburg 40 (het Staffhorstpand) aan de Social Impact Factory B.V. van gemeentelijk beleid zonder dat dit onderbouwd is. Dat concludeert de Utrechtse CDA-fractie op basis van eigen onderzoek, dat het afgelopen half jaar is uitgevoerd.

CDA-raadsleden Sander van Waveren en Bert-Jan Brussaard voerden het onderzoek samen uit. Het afgelopen half jaar spraken ze daarvoor ambtenaren, medewerkers van de Social Impact Factory en verschillende ondernemers in de stad.

Van Waveren:  Ik had vanuit het economisch beleid zorgen over wat er gebeurde, Bert-Jan vanuit vastgoed. Uiteindelijk was het zo’n kluwen, dat we er samen grondig in moesten duiken om boven tafel te krijgen welke geldstromen er tussen de gemeente en de stichting en de twee B.V.’s van de Social Impact Factory lopen.

Subsidieverlening

De stichting Social Impact Factory (SIF) heeft van de gemeente alles bij elkaar ongeveer een half miljoen euro aan subsidies, opdrachten en bijdragen in natura gekregen, schat het CDA in. De eerste subsidie van €200.000,- werd in 2015 verleend terwijl de stichting niet aan de gemeentelijke eisen voldeed. Die regels zijn sinds het raadsonderzoek naar subsidiemisbruik met Krachtwijkengeld in 2012 flink aangescherpt, om nieuwe fouten te voorkomen.

De enige bestuurder van de stichting SIF was bovendien directeur van het bedrijf, Kirkman Company, dat het meeste personeel leverde. Hij tekende bij de subsidieaanvraag een verklaring waarin hij aangaf dat er op dat moment een bestuur van drie leden was. Dat betekent dat het toezicht op de besteding van gemeentegeld lag bij degene die er het meest van kon profiteren.

Van Waveren:   “Dit is volgens ons valsheid in geschrifte bij een subsidieaanvraag. En het gaat niet om kleine bedragen. Dat de gemeente dit niet gecontroleerd heeft of – nog erger – het wel best vond, is kwalijk. We vragen van alle verenigingen en clubs in de stad dat ze hun bestuur op orde hebben voordat ze subsidie krijgen. Dat die regels niet zouden gelden voor een initiatief dat de gemeente mede opzet, vind ik niet uit te leggen.”

Verhuur Vredenburg 40

Ook het beleid voor het verkopen en verhuren van gemeentelijk vastgoed is recent door de gemeenteraad aangescherpt. In 2015 is hiervoor het ‘uitgifteproces vastgoed’ vastgesteld. Dat beleid gaat ervan uit dat de gemeente een pand maximaal vijf jaar verhuurt als het nu niet verkocht kan worden. Voor de Social Impact Factory – één van de B.V.’s in dit geval – wordt een uitzondering gemaakt, die mogen het pand 10 jaar huren. Ze krijgen het ondershands aangeboden, zonder dat het bijvoorbeeld via een makelaar op de markt gezet wordt. De gemeenteraad trok hierover in de zomer van 2016 aan de bel en wethouder Paulus Jansen zegt dan toe dat hij in eerste instantie voor 5 jaar zal verhuren. In november blijkt echter dat de gemeente tóch voor 10 jaar vastzit en de SIF ook nog een recht van eerste koop bedongen heeft. De gemeenteraad kreeg hier pas een brief over nadat het contract getekend was.

Van Waveren:   “Dit soort koppig doorgaan op een onverstandige weg is waar we ons zorgen over maken. Daardoor krijgen we het gevoel dat hier van tunnelvisie sprake is. Het project SIF mag niet falen en groeit door en door. Maar normaal het beleid naleven is er niet meer bij en dat kost veel geld, los nog van de oneerlijke concurrentie voor veel andere ondernemers”.

Conclusie

De CDA-fractie concludeert op dit moment dat er veel beleidsambities worden ondergebracht in een ingewikkeld conglomeraat bestaande uit een stichting en twee B.V.’s die in elkaar overlopen. Er is een enorm vertrouwen in de initiatiefnemers, zonder dat duidelijk wordt waar dit op gebaseerd is. Dat staat een kritische houding en het basaal naleven van bestaande procedures in de weg. Op beleidsterreinen (subsidies, vastgoed) waar de raad de afgelopen jaren duidelijke regels heeft vastgesteld, worden die niet nageleefd door het college en de organisatie. Het maatschappelijk effect dat met (naar schatting) minstens €1 miljoen belastinggeld wordt bereikt is niet duidelijk.

Het rapport van het CDA concludeert niet dat er bewust of met kwade bedoelingen misbruik is gemaakt van overheidsgeld, maar dat het zorgvuldig en volgens het geldende beleid is besteed is ook zeker niet het geval.

Vervolg

De CDA-fractie heeft naar aanleiding van het onderzoek een uitgebreide lijst schriftelijke vragen ingediend. Het college van B&W moet daar binnen 28 dagen op antwoorden. De fractie zal het dossier daarna agenderen voor een commissievergadering en zo nodig ook voor de voltallige raadsvergadering.