22 oktober 2025 1 minuten lezen

Fatsoenlijke bestuur

Op 29 oktober zijn er voor de derde keer sinds maart 2021 Tweede Kamerverkiezingen. In die vierenhalf jaar waren kabinetten bijna de helft van de tijd demissionair, met beleidsarme agenda’s en bijna routinematige begrotingen. De oplossingen voor problemen in Nederland stagneerde niet door het falende beleid van ministers, maar doordat de coalitiepartijen continu in de campagnestand bleven staan.

Hoogtijdagen voor de democratie

De verkiezingscampagne is officieel op gang en duurt nog een week. In principe zijn het hoogtijdagen voor de democratie, maar het is ook een repeterend gebeuren dat soms moeilijk serieus valt te nemen. Er zijn allerlei preludes op kabinetten over rechts, links, of midden, zonder dat ook maar iemand zich er echt aan committeert. Natuurlijk, er valt weer iets te kiezen, maar in Nederland is er geen statistisch verband tussen uitslagen van verkiezingen en uitslagen van kabinetsformaties. Hoe groot is de kans dat er na deze campagnepolitiek een kabinet wordt gevormd dat draagvlak heeft en stabiel genoeg is om vier jaar te regeren? Dit betekent geen voortdurende campagnestand, maar de knop volledig omzetten naar regeerstand. Bewindslieden van een coalitie moeten deskundig en enthousiast kunnen samenwerken, geen retoriek, maar begrijpelijke uitleg voor de burger.

Zoekend naar aandacht en steun

De afgelopen twee jaar zagen we partijleiders zoekend naar aandacht en steun. Zij raakten de weg kwijt of ze verloren het vertrouwen. Er zijn partijleiders oververhit geraakt of zelfs afgebrand. Hoe zit het nu als we vooruitkijken naar de kabinetsformatie en verder? Dan moeten de nu uit elkaar lopende krachten weer samen worden gebracht. De campagnepolitiek van de aandacht levert zoals altijd bij de verkiezingen winnaars en verliezers op. Getalsmatig zijn dat zetels in de Tweede Kamer, maar de optelsom die straks moet worden gemaakt voor vertrouwen en overeenstemming is wederom best ingewikkeld geworden.

Fatsoenlijke bestuur

De afgelopen debatten leverde winnaars noch verliezers op en verliep zonder veel verhitte spanning. Het maakte wel duidelijk dat er wat te kiezen valt op 29 oktober, maar zeker ook dat daarna een moeizame kabinetsformatie volgt. Er is een verschil tussen wensen en verwachten. De meeste mensen zullen na al dat extraparlementaire en demissionaire Haagse gedoe een snelle formatie willen en een kabinet dat de handen ineenslaat. Het moet allemaal nog worden uitgezocht vanaf de donderdagmorgen na de verkiezingen. In onderzoeken en polls scoort Henri Bontenbal hoge ogen bij de kiezer. Wij begrijpen wel waarom: hij staat voor normale politiek, heeft een goed verhaal en staat klaar om moedige keuzes te leveren voor een beter Nederland. Het CDA met Henri richt zich weer op als partij voor het fatsoenlijke bestuur in Nederland.