Woord­voe­ring Jalt de Haan begro­tings­de­bat 2024: Tegen de pola­ri­sa­tie, voor de ver­bin­ding

Tegen de polarisatie, voor de verbinding

Voorzitter, als christendemocraten geloven wij dat mensen tot hun recht komen in verbinding met elkaar. Dat voor een goed leven onderlinge relaties belangrijker zijn dan genen, dat ‘interesse in elkaar’ bepalender is dan afkomst en dat vriendschap opleidingsniveau overstijgt.

Maar ondanks de ongeremde potentie die we als samenleving hebben, neemt de polarisatie toe. Dat is de conclusie die niet alleen het CDA al jaren trekt, maar die ook uit onderzoek onder duizenden inwoners uit Groningen en Drenthe blijkt. We spreken elkaar steeds minder, horen elkaar steeds slechter, luisteren nog maar zelden en accepteren en respecteren andere meningen nog maar nauwelijks of niet. Het schuurt in onze samenleving. Dat zien we helaas bijna dagelijks. Op straat, in het gedrag richting de politie, ambulance of brandweer, op sociale media, het sportveld en bij uit de hand gelopen demonstraties.

Helaas zagen we hier in Amsterdam afgelopen week een triest voorbeeld van. Waar Israëlische voetbalfans achterna werden gezeten en mishandeld. Puur om wie ze zijn. Antisemitisme is helaas volop aanwezig in onze samenleving. In Groningen is hier geen ruimte voor. Dat was zondag ook zichtbaar tijdens de stille tocht, waar honderden Groningers, zonder enig incident meeliepen ter nagedachtenis aan de Kristallnacht. Het beste vaccin tegen antisemitisme is kennis. Tijdens het voorjaarsdebat is een motie aangenomen om het bewustzijn van de Joodse geschiedenis onder Groningers te versterken. Hiermee leggen we een fundament voor begrip, respect en verbinding. Dat deze motie unaniem werd aangenomen en dat de gehele raad afgelopen weekend een oproep deed om mee te lopen met de Stille Tocht, laat zien dat wij het in Groningen anders willen doen. Maar ik wil het college op het hart drukken om vol aan de slag te gaan met de uitwerking van deze motie. De stichting Folkingestraat synagoge is blij dat er extra geld beschikbaar is gekomen vanuit de cultuurnota, maar is nog op zoek naar tienduizenden euro’s voor voldoende personeel te hebben om zoveel mogelijk leerlingen educatie te kunnen bieden. We zijn blij dat de wethouder in gesprek is en kijken uit naar de resultaten van deze gesprekken.

Voorzitter, als overheid, als gemeente, hebben we een belangrijke faciliterende rol in de verbinding waar onze samenleving naar snakt. Te lang is de burger behandeld als klant en hebben procedures en controlezucht de energie uit de samenleving gezogen. Ook, als je kijkt naar de maatregelen van het kabinet Schoof, wordt er hard bezuinigd op deze samenlevingsversterkende rol van de overheid. Neem het afschaffen van de subsidie voor de maatschappelijke diensttijd. Onbegrijpelijk. Daarom wil het CDA dat dit belangrijke werk, net als de bed-bad-brood voorziening, wordt voorgezet ook wanneer er geen geld meer beschikbaar is vanuit het Rijk. We hebben de maatschappelijke diensttijd keihard nodig. Het brengt onze jongeren in contact met elkaar. Het breekt door bubbels heen. Het leert onze jongeren om verantwoordelijkheid te nemen voor anderen in de samenleving. Het legt een fundament voor begrip, respect en verbinding.

Voorzitter, als overheid, als gemeente, hebben we een belangrijke faciliterende rol in de verbinding waar onze samenleving naar snakt.

In Groningen zijn er tal van organisaties die hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. Bijvoorbeeld FC Groningen. Vorig jaar hebben daar 150 jongeren een maatschappelijke diensttijd gevolgd. Een ander project zagen we afgelopen week op de Grote Markt, waar een Luisterhuisje stond om het taboe rondom eenzaamheid bij jongeren te doorbreken. Ook dit komt voort uit de maatschappelijke diensttijd. Het CDA wil niet accepteren dat dit soort initiatieven straks geen doorgang meer kunnen vinden.

Het geldt ook voor de subsidie voor de brede brugklas. Brede brugklassen leiden tot meer kansengelijkheid en brengen kinderen van verschillende achtergronden met elkaar in contact. Wij zijn in Nederland heel erg vroeg met het selecteren van kinderen. Het risico bestaat nu dat scholen stoppen met deze brugklassen, doordat de subsidie wegvalt. Het bestrijden van kansenongelijkheid past bij de ambities van dit college, die we terugzien in het maatschappelijk akkoord. Daarom vraagt het CDA samen met de PvdA en D66 naar mogelijkheden om door te gaan met het stimuleren van brede brugklassen.

Maar terug naar het Groningse beleid in plaats van het falende beleid van het huidige kabinet. Met dat laatste kunnen we immers de hele dag wel vullen. Als we kijken naar de plannen van dit college dan zijn we blij met de extra investeringen in deze begroting op het gebied van armoedebeleid, preventie, het onderhoud van de gemeente, de zwembaden in Ten Boer, Hoogkerk en Haren en de huisvesting van buurtvereniging de Kreukelhof. Dit college laat zien op te komen voor kwetsbare mensen, heeft oog voor de volgende generatie en heeft volkshuisvesting hoog op de agenda. Keuzes die het CDA steunt.

Maar het CDA maakt ook andere keuzes. Zo hadden wij nooit de reclamebelasting ingevoerd. Het jaagt ondernemers op extra kosten. Ondernemers die nog steeds gebukt gaan onder het terugbetalen van coronasteun, veel moeite hebben met het vinden van voldoende personeel en te maken hebben met hoge huren. Dit soort extra kosten helpt daar niet aan mee. Maar dat deze reclamebelasting ook zou gelden voor scholen, kerken, sportverenigingen, culturele instellingen of andere maatschappelijke organisaties vinden wij nog moeilijker uit te leggen. We zijn daarom blij dat de coalitie en oppositie samen de handen ineen hebben gestoken om hier een einde aan te maken. We waarderen deze uitgestoken hand. Juist verenigingen, scholen en kerken zijn cruciaal in het tegengaan van de polarisatie in onze samenleving. Hier hebben ze alle middelen bij nodig. Het geeft wel een dubbel gevoel, omdat de reclamebelasting voor ondernemers nog steeds van kracht blijft. Het is wat ons betreft dan ook een eerste stap in de goede richting, met als eindpunt het afschaffen van de gehele reclamebelasting.

Voorzitter, van onze jongeren, tot onze ouderen, geloven wij als christendemocraten dat mensen tot hun recht komen in verbinding met elkaar.

De verharding van de samenleving zien we helaas ook in het uitgaansleven en op de Gele Loper. Het aantal steekincidenten neemt toe. Bewoners rondom de Folkingestraat gaan gebukt onder overlast veroorzaakt door voornamelijk drugscriminelen en de gevolgen van drugsgebruik. Daarom doet het CDA twee voorstellen om Groningen veiliger te maken. Ten eerste is het van groot belang dat we onze straten, buurten en bedrijventerreinen vrijhouden van zaken die zich bezighouden met criminele, ondermijnende activiteiten. Dit kan doormiddel van een exploitatievergunningstelsel, zoals ook de horeca en de bouw al kennen. Wij willen in beeld krijgen welke gebieden extra gevoelig zijn voor ondermijnende criminaliteit en onderzoeken of een exploitatievergunningenstelsel kan helpen hier een einde aan te brengen, bijvoorbeeld omdat Bibob-toetsen zo kunnen worden uitgebreid. Ten tweede is er meer behoefte aan handhaving. We zien dat boa’s extra worden ingezet in het kader van de digitale veiligheid en bij asielzoekerscentra. Meer boa’s is geen luxe, maar een bittere noodzaak.

De politieagenten, het onderwijspersoneel en de zorgverleners die het cement van onze samenleving vormen verdienen een nieuw respect. Tegen de verharding, voor de verbinding. Met een verkenning naar lokale binding binnen de woningverdeling zetten we een belangrijke eerste stap om juist deze beroepen een plek te geven binnen onze gemeente.

Tegen de polarisatie, voor de verbinding, zetten we in op ontmoeting. Omdat het fundament voor een goed leven bestaat uit; onderlinge relaties, ‘interesse in elkaar’ en vriendschap, verzetten we ons tegen de stijgende kosten van de bezoekersvergunning. Zo willen wij voorkomen dat de parkeeropbrengsten worden gevoed door de prijs van eenzaamheid. Samen met de VVD dienen wij daarom een voorstel in.

Voorzitter, van onze jongeren, tot onze ouderen, geloven wij als christendemocraten dat mensen tot hun recht komen in verbinding met elkaar.