Ria op het CDA Sym­po­si­um met het Bedrijfs­le­ven: haar samen­vat­ting

Mens en Economie

Het klassieke economische denken – gebaseerd op ratio en volledige informatie – past niet bij de werkelijkheid van de mens. De mens is immers impulsief, beïnvloedbaar, gedreven door waarden en passie.

De economie moet daarom ten dienste staan van de mens, en niet andersom. De centrale vraag luidt: Wat is een goed leven?

Vijf pijlers van een gezonde samenleving:

1. • Sterke relaties met anderen
2. • Gezonde instituties
3. • Een vitaal lichaam
4. • Harmonie met de natuur
5. • Zingeving: kunnen bijdragen aan iets groters

Onderzoek toont aan dat ‘High Trust Societies’ het beste presteren. Zij bouwen op inclusieve instituties waarin iedereen meedoet — in tegenstelling tot extractieve instituties, waar vriendjespolitiek en corruptie domineren.

Economische Modellen

We staan op een kruispunt tussen het Angelsaksische en het Rijnlandse model. Het is tijd voor heroriëntatie: een economie die investeert in de toekomst, met balans tussen winst, welzijn en waarden.

Belangrijkste uitdagingen volgens het rapport-Draghi:

1. • Risicovolle afhankelijkheden
2. • Overmatige regeldruk
3. • Een ongelijk speelveld (bijv. energiekosten)
4. • Arbeidsmigratie en druk op voorzieningen – 60% van de daklozen zijn voormalige arbeidsmigranten met laagwaardig werk
5. • Vergrijzing en personeelstekorten – in de zorg: van 1 op 7 naar 1 op 3 in 2035

De Weg Vooruit

1. • Samenwerken met de landbouw, niet tegenover elkaar staan.
2. • Versnellen van vergunningsprocedures, met behoud van zorgvuldigheid.
3. • Vergroenen van de economie – investeren in klimaat, innovatie en energie.
4. • Betrouwbaar beleid met een consistente koers en langdurige afspraken.
5. • Gerichte investeringsagenda: kies voor productiviteitsgroei en sterke regionale ecosystemen zoals Eemshaven, Rotterdam, Groningen, Eindhoven, Wageningen en Chemelot.

Daarnaast: een nationale investeringsbank voor start-ups en scale-ups, een eenvoudiger belastingstelsel, meer focus op technologische en industriële kracht en efficiëntere overheidsuitgaven.

Vertrouwen Herstellen

Er is een grote afstand tussen Den Haag en het bedrijfsleven. Het vertrouwen is te laag. Daarom is het tijd voor een nieuw akkoord met het bedrijfsleven, gebaseerd op het Rijnlandse model: samen verantwoordelijkheid nemen voor een duurzame en inclusieve economie.

Thema’s voor de Toekomst

1. • Waterveiligheid
2. • Bio-industrie
3. • Voedselvoorziening
4. • Kunstmatige intelligentie

Centrale vraag: Wat heeft Nederland te bieden? Waar ligt onze kracht?

Sprekers

• ASML – Publiek-private samenwerking als sleutel tot vertrouwen. Van Homo economicus naar Homo faber – samen bouwen aan kennis en technologie.
• Beatrix Bos (Carbyon) – CO₂ direct uit de lucht halen met compacte, wereldwijd inzetbare technologie.
• Jeroen Driessen – Over de kracht van ondernemerschap en mensgerichte innovatie.
• Roger Dassen (CFO ASML) – Groei door focus, bescherming van kernactiviteiten, solide financiering en stabiele regelgeving.

Slotboodschap

We willen winnen – niet door meer regels, maar door meer vakmanschap, samenwerking en vertrouwen. De MRE-regio laat zien hoe het kan: bedrijven dragen actief bij aan infrastructuur en technologische innovatie. Volgens Henri Bontenbal draait het niet alleen om welke partij, maar vooral om met wie we samenwerken. Belangrijkste thema’s: woningnood, migratie, stikstof en vakmanschap.

Minder moties. Meer doen.