Samen inves­te­ren in de toe­komst van De Ron­de Venen

Voorzitter,

Namens het CDA dank ik alle ambtenaren die hebben meegewerkt aan de totstandkoming van de voorliggende kadernota. Vandaag bespreken we de laatste Kadernota van deze bestuursperiode. Dit is een moment om bij stil te staan. Waar hebben we ons de afgelopen jaren hard voor gemaakt? Wat laten we achter voor onze inwoners? En wat vraagt de toekomst van ons?

Politiek is geen bedrijfsmatig management. Politiek is keuzes maken in het belang van de hele samenleving. Niet op basis van wat vandaag populair is, maar op wat morgen nodig en rechtvaardig is.

Voorzitter, dit college is ambitieus van start gegaan en heeft in deze bestuursperiode veel dossiers opgepakt. De hoeveelheid raadsvoorstellen was indrukwekkend. Maar de vraag is: draaide het vooral om de hoeveelheid besluiten, of om de kwaliteit? Hebben we echt gebouwd aan een sterke, eerlijker gemeente?

Als CDA zien wij een paar blinde vlekken.

Eerst: de verenigingen.

Voor ons zijn verenigingen de fundamenten van de samenleving. Daar leren kinderen samenwerken. Daar ontmoeten ouderen elkaar. Dáár ontstaat en groeit de verbinding die een dorp of wijk sterk maakt. Maar wat doet dit college? Het kijkt vooral toe. Vertrouwt op wat er al was, maar bouwt nauwelijks iets nieuws op als het om het verenigingsleven gaat. Ondertussen worstelen verenigingen met minder vrijwilligers, weinig bestuurskracht en steeds meer regels. Die noodkreet van de verenigingen is u bekend. Onze oproep is helder: kom in actie. Niet morgen, maar vandaag. Het is nog niet te laat

Dan de focus op duurzaamheid.

De tijd tikt weg. De afspraken die we met elkaar maakten, komen snel dichterbij. Maar op diverse cruciale punten stelt dit college al drie jaar lang cruciale beslissingen uit.

Als we nú geen tempo maken, lopen we straks achter de feiten aan. Wat hebben we nu eigenlijk bereikt op het gebied van duurzame energieopwekking en het draagvlak daarvoor onder onze inwoners. Of wachten we bewust op het moment dat de provincie ons als gemeente buitenspel zet?

Het CDA zegt: nee. Rentmeesterschap betekent dat je vooruitkijkt. En op tijd handelt.

Ten derde: de participatie.

Dit college begon met mooie woorden: “Jij mag het zeggen.” Maar wat zien we in de praktijk? Participatie is soms een excuus om niets te doen. En soms mogen inwoners pas meepraten als de plannen allang vaststaan.

Echte participatie is geen formaliteit. Het moet voor iedereen duidelijk zijn welke ruimte er is en die ruimte moet ook echt iets betekenen. Daarom steunen wij de motie van LEF om de participatieladder actief toe te passen.

Voorzitter, waar staan we nu?

Financieel is het beeld nog altijd zorgelijk. We zijn opgelucht dat het Rijk voor 2026 extra geld beschikbaar heeft gesteld. Daardoor is het zogenoemde 'ravijnjaar' voorlopig uitgesteld. Maar laten we eerlijk zijn: het ravijn is er nog steeds. Het ligt nu alleen in 2028. Het probleem van onvoldoende financiering door het rijk voor het groeiend aantal taken en daarbij oplopende kosten is allerminst opgelost, alleen maar uitgesteld. We zijn er met een omweg omheen gereden. Maar uiteindelijk moeten we nog steeds dat ravijn oversteken. Daarom zeggen wij als CDA: nu is het tijd voor structurele oplossingen.

Wat ons betreft betekent dat niet automatisch nog harder bezuinigen.
Soms is er een grens aan wat je van inwoners kunt vragen. Daarom steunen we bijvoorbeeld amendementen die bezuinigingen op mantelzorg verzachten. Mantelzorgers verdienen geen korting, maar juist waardering.

Tegelijk moeten we ook eerlijk zijn over de keuzes die wél nodig zijn. Drie richtingen zien wij:

1. Landelijke politiek. Op 29 oktober kiest Nederland een nieuw parlement. Wij hopen op een coalitie die gemeenten serieus neemt, en stopt met het opleggen van taken zonder budget.
2. Blijvende aandacht voor een kerntakendiscussie. Waar is onze gemeente eigenlijk van? Wat hoort wel bij ons, en wat niet? En hoe doen we onze kerntaken dan goed en efficiënt?
3. Aansluiten bij 'Raden in Verzet'. Soms moet je als lokale overheid ook gewoon zeggen: “Tot hier en niet verder. Geen taken zonder knaken.”

Ontwikkelingen en kansen

Er is veel gebeurd op het gebied van woningbouw. Maar nog steeds is de gemiddelde wachttijd voor een sociale huurwoning 9 jaar. Dat is veel te lang. De inzet voor het realiseren van sociale huur komt niet goed genoeg van de grond. Onze jongeren, onze ouderen – ze verdienen sneller een thuis. Tiny houses kunnen soms helpen, maar wie echt investeert in leefbaarheid, bouwt duurzame woningen. Niet naast een drukke provinciale weg, maar in fijne, leefbare wijken. Hoe bereiken we dat? Door processen slimmer én sneller te maken. Bijvoorbeeld door plannen parallel te laten lopen in plaats van stap voor stap.

Tot slot: preventie.

Voor ons is dat dé sleutel voor de toekomst. In de zorg, maar ook daarbuiten. Gezondheid begint niet in het ziekenhuis, maar op het sportveld, in de speeltuin, bij de vereniging in de eigen woonkern. Daarom willen wij dat preventie een centrale plek krijgt in de nieuwe gezondheidsnota. Denk minder in zorgkosten, en meer in gezondheid. En ook hier geldt: verenigingen zijn geen luxe. Ze zijn maatschappelijk nodig! Dáár ontstaat verbinding en veerkracht. Dáárin willen en moeten we investeren Die ambitie had veel meer naar voren mogen komen.

Voorzitter,

De keuze waar we voor staan is duidelijk. Kiezen we voor de korte termijn, of voor de lange adem? Voor uitstel, of voor verantwoordelijkheid? Het CDA kiest. Voor verantwoordelijkheid. Voor een samenleving waarin mensen zich gezien voelen. Waar we niet blijven steken in papieren plannen, maar bouwen aan een gemeenschap, waar mensen en groepen elkaar vasthouden en elkaar willen blijven helpen. Zeker als het moeilijk wordt of al is. Laten we die koers vasthouden. Voor vandaag, voor morgen – en voor de generatie die na ons komt.

Tot slot wenst de CDA-fractie de gemeenteraad, het college en de ambtelijke organisatie veel wijsheid toe. Dank u wel.