Inbreng CDA Erf­pacht debat 4 sep­tem­ber

Het CDA wil dat onze bewoners die zich verbonden voelen met de stad hier kunnen blijven wonen. Ook erfpachters die hier hun leven hebben opgebouwd met een huis of gezin, netjes geld hebben gespaard en zich keurig aan de regels hebben gehouden. Zij moeten hier betaalbaar kunnen blijven wonen. En helaas dat staat dat nog steeds onder druk, met een langslepend erfpacht dossier. Dank aan de insprekers en jullie onvermoeide betrokkenheid. Mijn vragen gaan vandaag over 1) informatie en inzicht in de financiën 2) voorspelbaarheid van de grondquote en canon en tot slot 3) transparantie richting onze bewoners.

Informatie op tafel:

Erfpacht is een langslepend dossier. Net als bij eerdere keren komt er nu opnieuw nieuwe informatie naar boven, maar die is nog niet volledig. Het ondersteuningsverzoek van de heer Meekers bood weer interessante nieuwe inzichten. Maar het steekt mijn fractie ook dat we ondanks de vele vragen een jaar geleden, er nu nog steeds informatie mist.

1.Waarom is niet eerder naar boven komen drijven, dat er blijkbaar wél een centrale database met grondtransacties mogelijk is in samenwerking met de sector Belastingszaken.

2. Waarom zijn de inzichten van de extra experts De Lange en Van Gool niet betrokken in de onderzoeken en aanvullende maatregelen die we vanavond bespreken?

3. En waarom is nog niet in de voorstel uitgewerkt wat het voorstel in de praktijk betekent voor verschillende type woningen en huishoudens, zoals de CDA motie Betaalbaar blijven wonen bij Erfpacht uitdrukkelijk verzocht?

Ook is het inzicht in de financiële gevolgen van de verschillende voorstellen nog niet volledig. We lezen wat schattingen over mogelijke besparingen als we minder hoeven te taxeren of minder inkomsten van de gemeente bij lagere erfpacht canon. Maar mij valt ook op dat bij het inschatten soms al een bepaalde invulling gedaan van wat wel of niet wenselijk zou zijn binnen het erfpachtstelsel. Maar die wenselijkheid is wat mij betreft een politieke keuze. En dat maakt dat ik deze debatten lastig vindt om te voeren, over zulke complexe materie die grote gevolgen heeft voor onze bewoners, erfpachters voorop, en daarnaast ook de gemeentekas. Wat zijn de verschillende financiële gevolgen per scenario als we aan de knoppen gaan draaien. Kan de wethouder een gedetailleerde analyse verschaffen van de financiële scenario’s, financiële consequenties voor de gemeent en erfpachters bij de verschillende vaststellingswijzen van de erfpacht.

Daarnaast is eerder verzocht om een zorgvuldig besluitvormings- en participatieproces. Het is op zijn minst bijzonder te noemen dat uit de oplegger is op te maken dat er geen inspraak- of participatie proces heeft plaatsgevonden bij dit voorstel. Ik snap het belang om niet langer te vertragen. Tegelijkertijd zou je toch denken dat we hebben geleerd van de eerdere verhitte debatten van afgelopen 2,5 jaar, waarin de raad heeft gevraagd de zorgen van bewoners serieus te nemen.

In afwijking van de motie De raad bepaalt vraagt het college om nu een keuze te maken voor de methodiek in plaats van het uitgewerkte voorstel af te wachten. Ik kan niet overzien welke gevolgen dit heeft, en zou liever willen dat we als raad eerst het uitgewerkte voorstel hebben. Bovendien heeft participatie nog niet plaatsgevonden. Dus: spreek eerst met erfpachters en richt op korte termijn nog de participatie in, bepaal voorkeuren maar houd alternatieven in beeld, en werk eerst het voorstel uit, met de financiële cijfers, voordat de raad instemt. Zou de wethouder ook wat zien in zo’n aanpak?

Duidelijk voorspelbaar systeem

Misschien kan dat wel op basis van WOZ waarde: We lezen dat de grondquote op basis van WOZ de voordelen heeft van voorspelbaar, transparant, efficiënt (minder administratie) en sluit aan bij bestaande systemen, de invoering ervan kan de gemeente miljoenen besparen aan externe taxaties, en huiseigenaar kan altijd tegen WOZ waarde in bezwaar. Maar ik kan de gevolgen niet helemaal overzien voor de extra lasten op de Wet WOZ en extra procedureregels en bezwaren die dit kan oplevert. Ook resulteert deze methodiek naar verwachting in ca 50% lagere canonopbrengsten voor de gemeente en breuk met principe van een gerechtvaardigde verdeling van de meerwaarde in 75 jaar tussen erfpachter en erfverpachter. Kan dit verder worden uitgezocht? Dit is wat mij betreft een politieke keuze of dat erg is.

Het CDA staat positief tegenover het idee om het afkopen van eeuwigdurend erfpacht makkelijker te maken. Ik deel niet de stelling over het gelijkheidsbeginsel: erfpachters die eerder al zijn overgestapt naar eeuwigdurende erfpacht kunnen zich ongelijk behandeld voelen als er nu eenvoudiger en gunstiger methoden beschikbaar komen. Indien huiseigenaar onder vorige erfpachstelsel tonnen heeft moeten betalen voor afkopen, en onder nieuwe regels lager zou uitkomen vind ik compensatie op zijn plaats. Kunnen we dat niet regelen met een overgangsregeling?

Toegankelijke informatie voor informatie,

Tot slot. Transparantie voor erfpachters/huiseigenaren in de berekende erfpachtcijfers is essentieel. Ik hoor van erfpachters dat er beweging lijkt. Goed dat de bijsluiter er nu is in navolging op de motie die ik samen met de heer vd Bos heb ingediend. Hoe wordt met erfpachters besproken of deze bijsluiter voldoet in de informatiebehoefte met begrijpelijke uitleg