Algemene beschouwingen 2019
Algemene beschouwingen 2019
Daar staan we dan. Voor de tweede keer in deze bestuursperiode Algemene Beschouwingen onder de titel “Samen duurzaam verder”. Dat laatste vraagt van ons allemaal veel inzet. Het Dagblad van het Noorden kopte onlangs, “ Er is een grens overschreden tussen overheid en gemeentes”. En juist die overschrijding maakt het voor ons zo lastig. Een beroep doen op gezond verstand, doen wat moet, het braafste jongetje van de klas zijn, fanatisme, meedoen. Termen met inhoud die we allemaal zelf een vertaling geven. Een democratie gaat over luisteren, vertalen, inhoud en vertrouwen geven aan de dingen die ons en ieder op zijn eigen manier dierbaar zijn.
Aan de inzet van iedereen, voorzitter, twijfelt de fractie van CDA geen moment. Dat iedereen kiest voor een eigen inbreng en dito standpunten is in een dergelijk proces normaal. Al leiden deze wel tot tegenstellingen. In de bespreking van de kadernota heeft de oppositie het College een duidelijk signaal gegeven. De oplossing rondom het sociaal domein moet anders. 16 stemmen voor en 15 tegen die Kadernota, dat is geen sinecure. Dit signaal heeft echter niet geleid tot een significante aanpassing van de programma begroting van 2020. Met het vertrek van stadspartij Plop uit het college tekent zich het verdere ongewisse af in de beoordeling van de programmabegroting.
Voorzitter.
De taak van de gemeenteraad is de begroting te beoordelen op het formeel en materieel sluitend zijn. Formeel sluitend is het wel doordat er een gebruik is gemaakt van de algemene reserves. Voor materieel sluitend is echter geen zekerheid. Ik quote bldz 12 “Een aantal aanvullende bezuinigingen die we voorstellen levert mogelijk niet de beoogde kostenbesparing”. Is dat materieel sluitend voorzitter?
Er is dus een ondergrens bereikt in waar je als raad verantwoordelijk voor wilt zijn. Voor de fractie van het CDA geniet dat niet de voorkeur. Wij vragen het college nogmaals de gekozen weg te heroverwegen.
Laat de tekortkoming, ontstaan door het overheidsbeleid, voorlopig volledig ten laste komen van de algemene reserves. En dit bedrag vervolgens isoleren in de begroting. Daarmee kunnen we zuiver houden wat wij te kort komen door het overheidsbeleid en vervolgens alsnog het komend jaar als rekening presenteren aan die overheid.
De regering in Den Haag heeft namelijk, wat de CDA fractie betreft, de grens overschreden van betamelijk bestuur. In feite dwingen ze de Gemeente ook op andere beleidsgebieden te bezuinigen en de lasten te verhogen voor onze burgers. Terwijl het de vraag is of dergelijke maatregelen wel voldoende zijn.
Het College hoeft wat het CDA betreft niet het braafste jongetje van de klas te zijn. Deze mag anders gaan dan de ongehoorzaamheid van het abonnementstarief bij Huishoudelijk hulp.
Neem de rust om zaken samen met alle partners op te lossen. Dit is de gemeenschappelijke verantwoordelijkheid. Geef elkaar het vertrouwen dat nodig is om hieruit te komen. De onderhandelingen voor de nieuwe contractperiode sociaal domein zijn de uitgelezen kans. Het zou onze fractie niets verbazen dat dit onderwerp prominent wordt gebruikt als verkiezingsthema voor de komende tweede kamer verkiezingen.
Is het dan allemaal fout wat dit college heeft gedaan? Integendeel voorzitter. We zijn heel content met de wijze waarop het college en alle medewerkers van het stadhuis hebben gewerkt aan de programma’s. Er zijn veel zaken gevonden waar we efficiënter dan wel effectiever konden en deze slag is in deze begroting mooi gemaakt. De wijze waarop met de partners in het sociaal domein is samengewerkt om tot een goede zorg voor een redelijk tarief te komen is top. Maar geef dit dan nu ook de ruimte om te groeien. De Rekenkamercommissie (RKC) sprak er over in haar conclusies.
Even een stapje terug voorzitter. Als we heel pragmatisch kijken naar de opgave, doen we de stad in de ogen van het CDA tekort als we een greep doen in de algemene reserves in combinatie met het flink ombuigen in alle andere programma’s. We kunnen dan beter gevoerd beleid voorzetten en alleen de tekorten vanuit het sociaal domein financieren vanuit de reserves. Dan hebben we het dus voor 2020 niet over verhogen van OZB en toeristenbelasting voorzitter. Ook niet over het stoppen van subsidies en verdere verschraling van alles waar we als gemeente voor staan. Dat hoeft ook niet want de gemeente heeft wel reserves en is geen spaarbank. We moeten het beschikbaar gestelde geld zo goed mogelijk besteden aan en voor de inwoners.
Het CDA is voor het behouden van de kracht van alle programma’s. Het CDA is tegen het oplossen van de tekorten binnen het sociaal domein over de ruggen van die programma’s. De samenhang van Assen haal je er uit als je ingrijpt op de voorgestelde wijze. De reserves van Assen zijn goed dankzij het gevoerde beleid in het verleden en kunnen dus een stootje hebben. Reserves zijn er om de klappen op te vangen net als bij een normaal gezin. Loopt het tegen dat doe je een beroep op het spaargeld en in uiterste noodzaak leen je verantwoord geld wat je in de komende jaren weer keurig gaat terugbetalen. Speel geen paniek voetbal.
Voorzitter, wat het zwaarst is moet het zwaarst wegen. Dit zien we niet terug in het ambitie niveau van het college. Dat niveau blijft onverminderd overeind en getuigt wat de CDA fractie betreft dan ook niet van enige sensitiviteit. Voorlopig een pas op de plaats is het advies van het CDA. Pragmatisme is nu belangrijker dan wat dan ook.
Als we met al het voorgaande in ons achterhoofd kijken naar de programmabegroting komen wij in disbalans. ONZE STAD trouwens ook.
Financieel stelt het college voor flink in te grijpen om een sluitende begroting te kunnen presenteren die toekomstbestendig is. Oorzaak voor ingrijpen is voornamelijk het sociaal domein, en specifiek jeugdzorg. Daarbij zijn alle plannen niet eens genoeg om het tekort weg te werken. Ons inziens is de begroting zo niet materieel sluitend.
Wij verwachten dat de Rijksoverheid haar financiële verantwoordelijkheid zal nemen en de gemeenten correct gaat compenseren. Daarmee is de oplossing van het college de verkeerde gebleken.
CDA en de rest van de oppositie is in juli 2019 heel duidelijk geweest in de bespreking van de kadernota en heeft als eerste gesteld dat er geen bezuinigingen worden ingesteld om de tekorten in het sociale domein op te lossen. Genoeg is genoeg. Het geld moet uit Den Haag komen en niet van de Assenaren!
Geheel in overeenstemming met de kernwaarden van het CDA nl: gespreide verantwoordelijkheid, gerechtigheid, solidariteit en rentmeesterschap zal het CDA daarom deze begroting niet steunen. Niet omdat er geen goede dingen in staan maar omdat wij duidelijk kiezen voor een andere wijze van oplossen.
Tot slot voorzitter.
Een begroting, weliswaar formeel sluitend maar materieel met veel onzekerheden en opgesteld in wankel evenwicht, moet je niet willen steunen. Dat doet de CDA fractie dan ook niet.
Dank u wel voorzitter.
