De jonge Utrechtse CDA-politicus Derk Boswijk (30) – fractievoorzitter in Provinciale Staten van Utrecht – verloor eind januari een goede vriend – vader van een dochter van vier – aan harddrugs. Dit is zijn hartekreet gericht aan D66. Die partij leeft in zijn woorden ‘echt in een andere wereld’.
Het was – eind januari – een bijzonder en emotioneel moment in de vergadering van Provinciale Staten van Utrecht. Derk Boswijk (30), fractievoorzitter van het CDA, zou het woord gaan voeren over iets heel anders, maar begon met een hapering in zijn stem een uiterst persoonlijk verhaal. Een goede vriend, vader van een dochter van vier, was net overleden aan zijn drugsverslaving. ‘En dat uitgerekend in een week dat weer de lof van de drugs is bezongen..’
Het werd even heel stil in de Statenvergadering
Dat was een overduidelijke verwijzing naar het manifest van D66 (‘Ikmaakmedrug’) om harddrugs te ‘reguleren’. Het was heel stil in de Staten. Hier werd het persoonlijke even heel politiek, en het politieke heel persoonlijk. Wat velen niet wisten, was dat de agenda van de Statenvergadering die woensdag was omgegooid om Boswijk in staat te stellen afscheid te nemen van zijn goede vriend, die die woensdag werd begraven. Van dat afscheid kwam hij net terug toen hij het woord voerde.
Op de rouwkaart staat een foto van een knappe, lachende blonde vent in lichtblauw overhemd
Een week later vertelt Boswijk in de koffiehoek van het provinciehuis het verhaal, op voorwaarde dat zijn vriend anoniem blijft. Hij heeft de rouwkaart meegenomen, met daarop een foto van een knappe, lachende blonde vent in een lichtblauw overhemd. Hij zou dit jaar 38 zijn geworden.
Boswijk – ingenieur, werkzaam bij een vastgoedbelegger – leerde hem vijf jaar geleden kennen. ‘Een aardige, joviale, hippe jonge gozer die volop in het leven stond. Als zzp’er deed hij veel klussen voor ons. Ik sprak hem soms vaker dan mijn vrouw – voor het werk en als vrienden. We werden tegelijk vader van een dochter; we waren even trots.’
‘Ook bij hem begon het zogenaamd onschuldig: met blowen’
‘Kort voor ik hem leerde kennen, had hij in een kliniek gezeten om af te kicken van een verslaving aan harddrugs. Het was ook bij hem ooit begonnen – zogenaamd heel “onschuldig” – met blowen. Na de afkickkliniek was hij er vanaf. Hij was dolblij dat zijn hoofd weer vrij was.
‘Maar een half jaar geleden ging hij weer gebruiken. Hij was na zijn scheiding ’s avonds veel alleen thuis, en zo is het weer begonnen. Als zzp’er heb je vaak wel reserves. Geld, verslaving, geen sociale controle: dan gaat het hard. Vervolgens brak hij zijn schouder en kon hij niet meer werken. Als zzp’er met een drugsverleden is het heel moeilijk om verzekerd te worden. Dat is echt onbetaalbaar. Hij had altijd zoiets van: mij overkomt niks. Maar het overkwam hem wel. En toen was hij zijn gezin kwijt en had hij geen inkomen meer.
‘Hij nam het zichzelf erg kwalijk dat hij weer gebruikte’
‘Zijn arbeidsongeschiktheid was oplosbaar. Dat zou na een paar weken voorbij zijn, als zijn schouder uit de mitella mocht. Met zijn financiële problemen waren we bezig, en ook met werk, ter overbrugging. De verhouding met zijn ex en zijn dochter was goed. Alles was dus relatief onder controle. Behalve één ding. Hij nam het zichzelf heel erg kwalijk dat hij had gefaald, dat hij weer gebruikte.’
‘Achteraf de laatste keer dat ik hem zag, was op vrijdag. “Heb jij ook al zo’n hekel aan mij?” vroeg hij. “Iedereen is me zat, ik heb iedereen teleurgesteld.” Achteraf neem ik mezelf kwalijk dat ik hem zo heb laten gaan. Maar ik had niks in de gaten. Hij maakte plannen, daarom maakte ik me geen grote zorgen. Maar hij moet zich positiever hebben voorgedaan dan hij was. Het was een masker. Achteraf realiseerde ik me pas dat hij een bril droeg die vrijdag. Dat is een teken dat hij had gebruikt. Dan zijn je ogen te droog voor lenzen. Hij dacht zelf dat hij het beheerste, maar uiteindelijk was hij een junk. Het is waardeloos om te zeggen, maar zo is het wel. Maar die bril is mij toen niet opgevallen.
‘Ik heb wat afgejankt de afgelopen weken’
‘Ik denk zelf dat hij zijn besluit ook onder invloed heeft genomen. Goede vooruitzichten, je dochter… Met een helder verstand zou hij zo’n besluit nooit nemen. Maar woensdagochtend werd ik gebeld dat hij zichzelf had opgehangen in het bos. Dat beeld van hem in de auto, met zijn ene arm in een mitella… Ik kan er nu rustig over praten, maar ik heb wat afgejankt de afgelopen weken.’
‘Die woensdag was ik niet van plan om er in de Staten over te beginnen. Een paar mensen binnen de coalitie wisten ervan, omdat ik een paar dagen minder bereikbaar zou zijn. En ik dacht: ik kom nuchter terug van het afscheid. Het debat op de agenda ging er bovendien niet over. Maar ik was heel geëmotioneerd, ik wilde een statement maken. Dat heb ik redelijk spontaan gedaan.
‘Als het gaat om drugs, is D66 zelf populistisch’
‘Dit drugsbeleid werkt niet, daarover is iedereen het eens. Maar om dan maar uit onmacht drugs te legaliseren… Dat deugt moreel niet. Populisme is complexe problemen schijnbaar simpel maken. D66 neemt andere partijen altijd de maat als het om populisme gaat, maar op dit punt zijn ze zelf populistisch. Dat neem ik ze wel echt heel kwalijk, ja. Zo’n jongerenvoorzitter die het dan heeft over “veilige” en “gezonde” drugs – dan leef je echt in een andere wereld.
‘Waarom denk je dat in Utrecht zoveel pizzeria’s zijn’
‘Ik zie ook wel dat drugs normaal zijn geworden. Zeker bij mijn generatie. Waarom denk je dat in Utrecht zoveel pizzeria’s zijn? Pizza en coke bestel je bij dezelfde koerier. Discussie is goed. Maar aan de normalisering van drugs moet je als partij niet meedoen. Je hebt een voorbeeldfunctie. Je gaat voorbij aan de schrijnende gevallen. Drugsgebruikers zijn niet alleen vrolijke festivalgangers maar ook kwetsbare vaders en moeders.
‘Waarom D66 zich zo profileert, weet ik ook niet. Misschien zoeken ze eigen thema’s. GroenLinks heeft klimaat al, VVD de economie. Ze zullen zich wel afvragen: waar ligt voor ons de ruimte? Dan ga je gekke dingen roepen. Maar het is een onderwerp waarover alle partijen verdeeld zijn. Het CDA ook, D66 ook. De eerste die me in de Staten condoleerde, was iemand van D66.’
Gepubliceerd op 13 februari 2020: https://www.ewmagazine.nl/nederland/achtergrond/2020/02/derk-boswijk-zing-niet-de-lof-van-de-drugs-197934w/