Politieke partijen: naar nieuwe vormen van betrokkenheid

Het traditionele lidmaatschap van politieke partijen moet worden aangevuld met nieuwe vormen van betrokkenheid. Vooral jonge mensen spreekt het gewone lidmaatschap niet meer aan, terwijl zij onverminderd geëngageerd zijn. Het is de kunst om dat engagement op een nieuwe manier aan te spreken. 

Daarvoor heeft Rien Fraanje vorige week gepleit tijdens een symposium over de toekomst van politieke partijen. De bijeenkomst werd georganiseerd door het Wilfried Martens Centre, de denktank van de EPP, als een zogenoemd "sideline event" van het EPP Congress in Madrid.

Nu zijn er voor mensen die geïnteresseerd zijn in politiek nog maar twee mogelijkheden: je wordt lid of niet. Wanneer je besluit lid te worden, betaal je minimaal een paar tientjes per jaar en kun je meteen ook als volwaardig lid binnen een politieke vereniging functioneren. Volgens Rien moeten er meer smaken komen. Wellicht zijn er mensen die voor een veel kleiner bedrag hun verbondenheid met een partij willen tonen door alleen stemhebbend lid te worden. Zij kunnen dan in een soort primaries meestemmen bij bijvoorbeeld een lijsttrekkersverkiezing. Een andere vorm van betrokkenheid kan het specialistenlidmaatschap zijn. Mensen die het standpunt van een partij steunen ten aanzien van specifieke onderwerpen als zorg of onderwijs kunnen dan specifiek op dat thema meedoen en -denken. 

Rien benadrukte dat het vraagstuk hoe nieuwe mensen te betrekken niet een uniek vraagstuk voor politieke partijen is. Ook andere oude instituties zoals vakbonden, kerken en NGO's merken dat vooral jonge mensen zich niet meer voor lange tijd via een klassiek lidmaatschap willen binden, terwijl zij wel zijn te enthousiasmeren voor specifieke klussen of evenementen. Ook die organisaties zijn op zoek naar het antwoord op de vraag hoe je nieuwe vormen van betrokkenheid kunt organiseren. Daarbij is één van de obstakels dat het verdienmodel van veel van dergelijke organisaties leunt op het traditionele lidmaatschap. Zo krijgen politieke partijen van de rijksoverheid subsidie op basis van het aantal traditionele leden. 

De andere sprekers op het symposium waren Nico Lange van de Konrad Adenauer Stiftung, de denktank van de Duitse CDU en Gernot Maier van de Oostenrijkse ÖVP. Ook in deze landen merken politieke partijen en andere traditionele organisaties dat het steeds moeilijker is om mensen voor lange tijd aan zich te binden. 

Het traditionele lidmaatschap van politieke partijen moet worden aangevuld met nieuwe vormen van betrokkenheid. Vooral jonge mensen spreekt het gewone lidmaatschap niet meer aan, terwijl zij onverminderd geëngageerd zijn. Het is de kunst om dat engagement op een nieuwe manier aan te spreken. 

Daarvoor heeft Rien Fraanje vorige week gepleit tijdens een symposium over de toekomst van politieke partijen. De bijeenkomst werd georganiseerd door het Wilfried Martens Centre, de denktank van de EPP, als een zogenoemd "sideline event" van het EPP Congress in Madrid.

Nu zijn er voor mensen die geïnteresseerd zijn in politiek nog maar twee mogelijkheden: je wordt lid of niet. Wanneer je besluit lid te worden, betaal je minimaal een paar tientjes per jaar en kun je meteen ook als volwaardig lid binnen een politieke vereniging functioneren. Volgens Rien moeten er meer smaken komen. Wellicht zijn er mensen die voor een veel kleiner bedrag hun verbondenheid met een partij willen tonen door alleen stemhebbend lid te worden. Zij kunnen dan in een soort primaries meestemmen bij bijvoorbeeld een lijsttrekkersverkiezing. Een andere vorm van betrokkenheid kan het specialistenlidmaatschap zijn. Mensen die het standpunt van een partij steunen ten aanzien van specifieke onderwerpen als zorg of onderwijs kunnen dan specifiek op dat thema meedoen en -denken. 

Rien benadrukte dat het vraagstuk hoe nieuwe mensen te betrekken niet een uniek vraagstuk voor politieke partijen is. Ook andere oude instituties zoals vakbonden, kerken en NGO's merken dat vooral jonge mensen zich niet meer voor lange tijd via een klassiek lidmaatschap willen binden, terwijl zij wel zijn te enthousiasmeren voor specifieke klussen of evenementen. Ook die organisaties zijn op zoek naar het antwoord op de vraag hoe je nieuwe vormen van betrokkenheid kunt organiseren. Daarbij is één van de obstakels dat het verdienmodel van veel van dergelijke organisaties leunt op het traditionele lidmaatschap. Zo krijgen politieke partijen van de rijksoverheid subsidie op basis van het aantal traditionele leden. 

De andere sprekers op het symposium waren Nico Lange van de Konrad Adenauer Stiftung, de denktank van de Duitse CDU en Gernot Maier van de Oostenrijkse ÖVP. Ook in deze landen merken politieke partijen en andere traditionele organisaties dat het steeds moeilijker is om mensen voor lange tijd aan zich te binden.