Fusie Zeeland Seaports en Havenbedrijf Gent - goed voor Zeeland, maar met aandachtspunten
Voorzitter, laten we starten met het goede. De CDA-fractie is een groot voorstander van de havenfusie van ZSP en Havenbedrijf Gent. Het proces om tot een fusie te komen is zeer voortvarend gegaan. Voor ons is het een belangrijke stap in de economische structuurversterking van Zeeland en daarmee een belangrijke stap in de uitvoering van de voorstellen van Balkenende. Wat het CDA betreft is dit een goede zaak. Hier kunnen we in Zeeland en Vlaanderen veel voordeel van hebben.
Het gaat om schaalgrootte, een sterkere positie van de havenbedrijven, een plaats in de top 10 op basis van tonnage in Europa, een beperking van de kwetsbaarheid in het klantenbestand en meer kansen op ontwikkeling, innovatie en duurzaamheid in de bedrijfsvoering. Ook de dienstverlening zal hierdoor positief beïnvloed worden.
U verwacht nu misschien een ‘maar (...)’. Dat ga ik niet doen.
Het is wel zo dat ook bij goede ontwikkelingen er veel aandachtspunten zijn, zo ook bij deze fusie die in rap tempo is doorlopen. Dat is goed. Het is daarbij nodig om de te verwachten voordelen verder uit te werken in een strategisch plan. Het mag niet bij loze woorden blijven. Deze voordelen moeten nog wel geëffectueerd worden. Daartoe worden de stappen in het strategisch plan gezet dat goedgekeurd dient te worden door de aandeelhouders
In het McKinsey rapport van 2016 wordt een extra groei van 15% in toegevoegde waarde en tewerkstelling voorgesteld, nog bovenop de autonome groei. Zeeland Seaports en Havenbedrijf Gent komen samen in de top drie Europese havens qua toegevoegde waarde (alleen Antwerpen en Rotterdam zijn nog groter). Het nieuwe havenbedrijf treedt zo toe tot de ‘Champions League’ van de havenbedrijven. Daarmee onderstrepen wij het belang – ook voor de nationale overheden van België en Nederland – om in onze havengebieden te investeren. Denkt u hierbij aan grensoverschrijdende infrastructuur (waaronder ook buizen e.d.).
Daarbij geeft McKinsey aan dat het garantieplafond binnen de garantstelling in twee stappen versneld kan worden afgebouwd. Tevens schat McKinsey in dat de operationele kosten (op termijn) 10 miljoen per jaar lager kunnen uitvallen. Zaken die het CDA graag verwezenlijkt ziet worden. Zeeland Seaports geeft verder aan dat door de fusie bedrijven in de regio zullen profiteren van de grotere speler in het veld. Wij zien al deze zaken als een opdracht aan het nieuwe gefuseerde havenbedrijf.
Wij vragen de gedeputeerde om ten aanzien van de voorgenomen fusie onze positieve gezindheid over te brengen in de aandeelhoudersvergadering.
Een fusie tussen twee bedrijven is een intensief en een aandacht rovend proces. Daardoor zie je vaak dat de bedrijven in die periode vooral met zichzelf bezig zijn en dat de focus op de externe omgeving of hun klanten minder wordt. Dat gevaar dreigt zelfs in de periode na het besluit tot fusie en de uitwerking daarvan. Ook in die fase gaat er veel tijd en aandacht naar de interne organisatie en alle interne processen. Het CDA wil dan ook wijzen op de rol en verplichting om in goede relatie met de bedrijven op het grondgebied – zie de briefwisseling met VDS – de zaken te behartigen. Het CDA heeft daar al eerder vragen over gesteld. Wij treden niet verder in deze discussie, maar verzoeken de vertegenwoordiger in de aandeelhoudersvergadering het bedrijf erop te wijzen dat het dit soort kwesties adequaat afhandelt.
Uiteraard hebben de Staten wensen en bedenkingen aan te voeren en wij verzoeken de gedeputeerde die in de aandeelhoudersvergadering in te brengen zoals deze in de brief verwoord zijn. Zoals we eerder hebben aangegeven moet de financiële verplichting rondom de sanering van Thermphos goed verwoord en ondertekend zijn opgenomen in de fusieafspraken.
Aangezien er op dit moment nog geen getekende overeenkomst is – het betreft de financiële overeenkomst en de samenwerkingsovereenkomst – en al ligt de oorzaak niet bij Zeeland Seaports, is dit reden voor de Staten om dit aan te merken als een opschortende voorwaarde. Dat ligt in dezelfde lijn als de bepalingen rondom het havendecreet van Gent, dat eveneens als opschortende voorwaarde is geformuleerd.
Ik kan hier kort over zijn. Het is niet meer en niet minder.
Wij vragen ook speciale aandacht voor de cultuurverschillen die er bij fusies altijd zijn, zeker bij internationale fusies. Het is uit onderzoek gebleken dat een grote meerderheid van de fusies mislukt en cultuurverschillen daarbij vaak een belangrijke rol spelen. Het is dan ook niet voor niets dat Provinciale Staten dat bij de wensen en bedenkingen als speciaal aandachtspunt meegeven. Ten aanzien van de andere wensen en bedenkingen kan ik kort zijn. Die onderschrijft het CDA volledig.
Ik zou hier de fusie van Zeeland Seaports en Havenbedrijf Gent dezelfde woorden willen meegeven als een schip die bij zijn doop meekrijgt: ‘ik wens u een behouden vaart’!
Hannie Kool