Schriftelijke vragen van het lid Inge van Dijk (CDA) aan de demissionaire staatssecretaris Fiscaliteit en Belastingdienst over het bericht “Verscholen armoede? Vergeet de middeninkomens niet” (Elsevier Weekblad, 28 juli 2023).
1. Wat vindt u van het feit dat door de praktische uitwerking van inkomensafhankelijke regelingen bepaalde typen huishoudens in bepaalde situaties ver onder bijstandsniveau kunnen komen, terwijl er gewoon sprake is van een (flink) middeninkomen?
2. Wat vindt u van het feit dat door de praktische uitwerking van inkomensafhankelijke regelingen verschillende typen huishoudens in bepaalde situaties een marginale druk van ver boven de 80% en zelfs tot meer dan 100% kunnen ervaren?
3. Kan het volgens u ooit de bedoeling zijn dat door de verschillende regelingen in combinatie dergelijke extreme effecten ontstaan – zie de situatie in het artikel (1) - dat een werkende eenverdiener met studerende kinderen en een huurhuis €6000 onder bijstandsniveau uitkomt, als sprake is van een uitkering dit zelfs tot €12.000 kan oplopen?
4. Kunt u op elk van de in het stuk genoemde specifieke situaties ingaan hoe vaak dit naar verwachting voorkomt, of zulke effecten van te voren bekend waren, en hoe zulke effecten volgens u gerechtvaardigd kunnen zijn?
5. Hoe rijmt dit volgens u met de stelling van het demissionaire kabinet dat “werken moet lonen”?
6. Was u reeds bekend met de door de auteurs gesignaleerde drie effecten (toeslagen/kortingen, sociale huurgrens, en inkomensafhankelijke studiefinanciering) die tot situaties van armoede voor middeninkomens voor werkenden of mensen met een uitkering kunnen leiden? Indien u hiermee bekend was, waarom heeft dit niet eerder tot flankerende maatregelen geleid?
7. Ziet u, in samenwerking met de demissionaire kabinetsleden op de betreffende beleidsterreinen, oplossingen om deze onrechtvaardige situaties te repareren?
8. Bent u bereid nader te onderzoeken of er nog meer situaties zijn waarin de samenloop van regelingen tot een extreme marginale druk kunnen leiden?
9. Bent u het met ons eens dat er meer aandacht moet komen voor de effecten op marginale druk bij het invoeren van inkomensafhankelijke regelingen, ongeacht op welk beleidsterrein die worden ingevoerd?
10. Bent u bereid binnen het (demissionaire) kabinet te pleiten voor het standaard opnemen van marginale druk tabellen wanneer nieuwe inkomensafhankelijke regelingen worden ingevoerd, om te voorkomen dat die leiden tot dergelijke extreme situaties?
11. Vindt u dat bij de invoering van inkomensafhankelijke regelingen experts uit de praktijk geconsulteerd zouden moeten worden die zicht hebben op de praktische effecten, onder andere op marginale druk? En indien ja, hoe zou dit in praktijk het best kunnen worden vormgegeven, bijvoorbeeld via een vaste commissie die de totale marginale druk controleert en hierover rapporteert?
(1) Elsevier Weekblad, ‘Verscholen Armoede? Vergeet de middeninkomens niet’, 28 juli 2023, via https://www.ewmagazine.nl/economie/achtergrond/2023/07/ingezonden-opinie-verscholen-armoede-vergeet-de-middeninkomens-niet-1049085/#:~:text=Uit%20onze%20analyse%20blijkt%20ten,minder%20studiefinanciering%20en%20afnemende%20toeslagen