Woordvoerding Laura begroting 2024: Wat is geluk?
Voorzitter, wat is geluk? Er zijn vele filosofen en wetenschappers die daar iets over gezegd hebben. Zo zijn er filosofen die geluk koppelen aan consumptie. Dat als je iets bereikt, je iets kunt kopen en je daar vervolgens gelukkig van wordt. Veel filosofen zijn het overigens wél eens met het feit dat dit gevoel van geluk vaak tijdelijk is en dat er weer wat nieuws gekocht moet worden om weer gelukkig te zijn. Weer een ander stelt dat íeder mens op zoek is naar geluk. Wat indirect eigenlijk zegt dat niemand geluk heeft.
En er zijn minder cynische varianten waarbij men stelt dat het leiden van een goed en nuttig leven én het beste uit jezelf halen de weg is naar geluk. En een stroming die geluk koppelt aan gezond ouder worden en het hebben van nuttig en betaald werk. Dan is er nog een stroming. Een stroming die stelt dat geluk gaat over het tevreden zijn met de huidige leefomstandigheden.
Voorzitter, u merkt het, er zitten zowel overeenkomsten als verschillen in de eerder genoemde definities. En het is best goed om dat even te benoemen, al helemaal met de wetenschap dat bijvoorbeeld de algemene vergadering van de Verenigde Naties een aantal jaar geleden een resolutie heeft aangenomen dat overheden het geluk van hun burgers moeten proberen te vergroten. En dat terwijl veel wetenschappers stellen dat geluk niet alleen van de overheid kan komen. Overigens scoort Nederland altijd hoog (plaats 5) op de gelukkigste landen ter wereld.
Tegelijkertijd zijn er wel een aantal zaken waar wij - als het gaat om het geluk van Zwollenaren - aan kunnen bijdragen. Want uiteindelijk geloof ik dat dat ons als raadsleden drijft: aan de slag omdat we het beste willen voor onze Zwollenaren en het verbeteren van hun leefomstandigheden. En dat doen we al best goed, want voorzitter, er gaat heel veel goed in Zwolle. Over het algemeen zijn de straten schoon - en nee we hoeven wat ons betreft geen discussie te voeren over het afvalbeleid -, hebben we goede fietspaden, een bruisende binnenstad, is het onderwijs en de onderwijshuisvesting op orde en hebben we middelen om mensen met een laag inkomen te ondersteunen. En we zijn bijvoorbeeld actief bezig met het thema dakloosheid. En we zijn blij dat we binnenkort gaan starten met het eerste burgerberaad. Ook zijn we een economisch sterke regio, waardoor veel Zwollenaren een baan in de regio hebben. Het CDA vindt het dan ook belangrijk om in de regio te blijven investeren de komende jaren. Daarnaast is er voor veel Zwollenaren groen in de nabije omgeving en zijn er meer dan genoeg mogelijkheden om lekker te bewegen of sporten. Wellicht dat een pumptrack daar nog een beetje aan bij kan dragen... We concluderen daarom dat het financiële beleid in de basis op orde is en willen onze complimenten uitspreken.
'Uiteindelijk is dat waar we het als raadsleden voor doen: aan de slag om de leefomstandigheden onze inwoners te verbeteren.'
Hebben we dan geen zorgen? Natuurlijk zijn die er wel. En voorzitter, daarbij wil ik beginnen met de financiële situatie van de gemeente. We staan namelijk de komende jaren voor uitdagingen om de ambities te kunnen bekostigen. We willen verantwoordelijk met ons geld omgaan, vooral met het zogenaamde ‘ravijnjaar’ in ons achterhoofd - en tegelijkertijd niet stilstaan. Om de kwaliteit van onze stad op peil te houden en de grote stadsontwikkelingen te bekostigen, hebben we ‘gelukkig’ het SIA, voor de kijkers thuis de 'Strategische Investeringsagenda’. Maar daar is wel werk aan de winkel. Er is tot en met 2027 50 miljoen nodig - en op de lange termijn zelfs 200 miljoen - maar daar zijn we nog niet. We stoppen nu weliswaar 18 miljoen euro in het potje, maar een gedegen plan om het gewenste bedrag te behalen, ontbreekt nog steeds. Mogen we er nog steeds vanuit gaan dat dit plan van aanpak, n.a.v. onze motie van vorig jaar, vóór de PPN beschikbaar is?
Daarnaast heeft een deel van de Zwollenaren moeite om op dagelijkse basis rond te komen. Als Zwolle hebben we daar gelukkig een heleboel regelingen voor, maar tegelijkertijd worden deze nog niet door alle Zwollenaren benut. Vooral omdat het er zoveel zijn en het voor Zwollenaren niet altijd duidelijk is wanneer ze ergens recht op hebben en waar ze die kunnen vinden. We horen graag voorzitter, wanneer we een plan krijgen hoe het beloofde versimpelen er precies uit gaat zien. En dat is wat ons betreft niet alleen via de ‘stadspas’, want in de ogen van het CDA is dat nog steeds vooral een participatiemiddel. Een middel waar, zoals wij zo’n twee weken geleden uiteengezet hebben, het CDA nog steeds een voorstander van is. Deze is overigens nu slechts incidenteel begroot. We wachten met smart op een fatsoenlijk uitgewerkt plan - waar we hopelijk dan snel mee aan de slag kunnen. In de overtuiging dat de stadspas zoiets is wat Zwollenaren met een kleine beurs kan helpen. Want uiteindelijk draagt het kunnen ‘meedoen’, ook weer bij aan een stukje geluk.
Ook heeft het CDA zorgen over de hoge kosten voor jeugdzorg. Niet alleen over de kosten overigens, vooral over het feit dat zoveel mensen zorg nodig hebben. Daarom moeten we - naast altijd blijven kijken of we elke euro in de jeugdzorg goed uitgeven en of we de juiste aanbieders hebben - blijven investeren in de sociale basis. Denk aan de buurthuizen, sportverenigingen, mantelzorgers en vrijwilligers. We doen al een heleboel, maar tegelijkertijd hebben veel van hen, zowel verenigingen als mantelzorgers en vrijwilligersorganisaties, te maken met hoge regeldruk. Over de ondersteuning van de laatste groep zullen we binnenkort in debat gaan. Om te kijken hoe we deze mensen, die zo hard werken voor het geluk van een ander, het beste kunnen ondersteunen. Overigens willen we vandaag - op de dag van de mantelzorgers - onze waardering uitspreken. Die ondersteuning, dat verdienen ook verenigingen. Daarom zal het CDA het komende jaar nadenken over voorstellen hoe we de financiële druk op verenigingen kunnen verlagen. Een idee zou zijn om bijvoorbeeld de belastingen voor hen te verlagen of hulp aan te bieden bij aanvragen van vergunningen voor het organiseren van activiteiten.
'We moeten mantelzorgers, mensen die zo hard werken voor het geluk van een ander, ondersteunen en aan de slag om de regeldruk te verminderen.'
‘Gelukkig zijn’. Dat is niet altijd weggelegd voor mensen die op de vlucht zijn. En dat thema was al actueel en is de komende maand alleen maar actueler geworden. We kunnen er ook in Zwolle niet omheen dat migratie zal toenemen. Het CDA heeft al vaak aangegeven dat wat ons betreft Zwolle open moet staan voor opvang van vluchtelingen, met daarbij de opmerking dat we wel graag willen dat de buurt zo vroeg en zo goed mogelijk meegenomen wordt. En achter dat standpunt staan we nog steeds. Maar kijkend naar de financiën hebben we ook zorgen. Met de voorspelde toename van vluchtelingen zal de druk op de voorzieningen (onderwijs, zorg, mobiliteit, werkgelegenheid) toenemen. We zijn blij het feit dat de lange termijn aanpak binnenkort besproken zal worden in de raad, zodat we Zwolle in de brede zin (meer dan alleen huisvesting) kunnen voorbereiden op opvang en de bijbehorende gevolgen en kosten op de lange termijn.
Het volgende punt draagt wellicht niet direct bij aan het geluk, maar is daarmee niet minder belangrijk. Hoe is het eigenlijk gesteld met de cybersecurity van de gemeente Zwolle? Zijn we genoeg bewapend bij een cyberaanval? De gevolgen van een cyberaanval kunnen namelijk - zoals bij de gemeente Hof van Twente - enorm zijn en het CDA weet vrij zeker dat we van zo’n aanval in ieder geval érg ongelukkig worden. En onze inwoners ook als blijkt dat hun gegevens op tafel kunnen komen of als de dagelijkse dienstverlening van Zwolle niet bereikbaar is. Wij (ondersteund door de accountant) hebben dan ook zorgen over deze digitale veiligheid en horen graag reactie van de wethouder.
Voorzitter, ik ben ‘gelukkig’ aan het einde van mijn betoog. De begroting zit nog vol met onderwerpen die we niet allemaal aan kunnen stippen, zoals wonen of de energietransitie. Ook daar blijven de uitdagingen namelijk groot en daarom staan we ook op de motie van D66 ‘grip op de energietransitie’. Gelukkig zijn er in de afgelopen en komende debatten altijd meer dan genoeg mogelijkheden om het CDA standpunt in die kwestie te horen.
‘Het geheim van geluk vind je niet in het zoeken naar meer, maar in het genieten van minder.’
De komende jaren zullen we als raad kritisch moeten blijven kijken naar onze ambities en de uitgaven, zodat we financieel gezond blijven. We hopen dat we dat vanaf volgend jaar kunnen doen aan de hand van een begroting met heldere KPI’s oftewel indicatoren, waarbij duidelijk is wat er vorig jaar begroot was, wat toen het resultaat was en wat er nu klaar ligt.
En als we dan vervolgens scherpe keuzes zullen moeten maken heeft Socrates daar gelukkig een advies voor: ‘Het geheim van geluk vind je niet in het zoeken naar meer, maar in het genieten van minder.’