Ons standpunt over Israël-Gaza.
Sinds de gruwelijke terreuraanslag van 7 oktober 2023 en de daaropvolgende militaire escalatie zijn tienduizenden mensenlevens verloren gegaan, is de regio verder ontwricht en staat de internationale rechtsorde onder druk. Het CDA voelt de verantwoordelijkheid om stelling te nemen. Op deze pagina lees je ons actuele standpunt, onze inzet in de Kamer en onze visie op een duurzame oplossing voor het Israëlisch-Palestijnse conflict.
Onze uitgangspunten.
- Menselijke waardigheid voorop: Elke burger – Israëlisch of Palestijns – verdient bescherming en rechtvaardigheid.
- Internationaal recht: Israël moet zich houden aan het humanitair oorlogsrecht. Doelgerichte aanvallen op burgers, journalisten en hulpverleners vormen een grove schending van dit internationaal recht.
- Recht op zelfverdediging. Israël heeft het recht en de plicht zich te verdedigen tegen terreurorganisaties als Hamas. Voor Hamas mag geen enkele ruimte zijn. Nu niet, en niet in de toekomst.
- Duurzame vrede: Alleen via diplomatieke druk op de naleving van mensenrechten is duurzame vrede mogelijk. Wij blijven streven naar een tweestatenoplossing op basis van Resolutie 242 van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, waarbij de veiligheid van beide soevereine staten is gegarandeerd en de inwoners gelijke rechten hebben.
Wat is er gebeurd?
Op 7 oktober 2023 pleegde Hamas een brute terreuraanslag waarbij ruim 1200 mensen omkwamen en honderden werden gegijzeld. Israël reageerde met militaire acties die inmiddels tienduizenden burgerslachtoffers hebben geëist en meer dan 2 miljoen mensen ontheemd hebben gemaakt. Hamas blijft een serieuze bedreiging voor Israëlische- en Palestijnse burgers; er zitten nog altijd gijzelaars onder erbarmelijke omstandigheden vast. Maar dat is geen vrijbrief voor Israël, een democratische rechtstaat, om net als Hamas humanitair oorlogsrecht te schenden. Toch gebeurt dit na 2 jaar aan conflict in toenemende mate.
Het is duidelijk dat de terreurorganisatie Hamas het internationaal recht misbruikt, maar tegelijkertijd ontslaat dat Israël als democratische rechtstaat niet van het feit dat ze zich aan het humanitair oorlogsrecht te houden hebben.
Derk Boswijk
Tweede Kamerlid
Onze standpunten.
Steun aan Israël, maar met duidelijke grenzen
- Israël heeft het recht op verdediging, maar moet zich daarbij houden aan het humanitair oorlogsrecht.
- Aanvallen op burgers, journalisten en hulpverleners vormen een grove schending van het internationaal recht. Hierbij past grotere druk op Israël bijvoorbeeld door de handelsvoordelen uit het EU-Israël-associatieverdrag op te schorten, of sancties op personen op te leggen.
- We zien dat ook in Israël veel burgers de straat op gaan tegen het beleid van de regering-Netanyahu.
Internationale rechtsorde en het belang van toezicht
- Het CDA ondersteunt volledig het werk van het Internationaal Strafhof en het Internationaal Gerechtshof, ook wanneer dat Israël betreft.
- Onafhankelijke waarnemers zijn nodig in Gaza om naleving van humanitair recht te controleren.
Humanitaire hulp moet altijd doorgang vinden
- Het CDA riep al vroeg op tot onbelemmerde humanitaire toegang tot Gaza, ook zonder expliciete toestemming van Israël.
- Deze lijn is meerdere malen vastgelegd in Kamerbreed gesteunde moties. Hier houden wij het kabinet aan.
- Het CDA wil dat de regering helpt met de tijdelijke medische evacuatie van ernstig gewonde of zieke kinderen uit Gaza voor wie in de regio geen goede zorg is.
De Westelijke Jordaanoever en nederzettingen
- De illegale uitbreiding van nederzettingen op de Westoever is in strijd met het internationaal recht én schadelijk voor Israël zelf.
- Kolonisten nemen strategisch land in, waardoor een tweestatenoplossing praktisch onmogelijk wordt.
- Het CDA steunt moties om EU-sancties op te leggen tegen extremistische Israëlische regeringsfunctionarissen en organisaties die betrokken zijn bij deze kolonisatie.
Erkenning van Palestina: een zorgvuldig afgewogen positie
Erkenning van een Palestijnse staat brengt dilemma’s met zich mee, die we serieus moeten nemen. Anderzijds zien wij dit als de enige oplossing voor een duurzame vrede.
- Palestina voldoet deels aan de criteria van het Verdrag van Montevideo, maar kampt met interne verdeeldheid, gebrek aan effectief bestuur, corruptie en jihadisme en een niet volledig afgebakend grondgebied.
- Toch groeit het diplomatieke momentum: Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Australië en Canada hebben in september 2025 de Palestijnse staat erkend.
- Erkennen van een Palestijnse staat kan je maar één keer doen, dus willen we dit op een moment inzetten wanneer dit het meest effect heeft. Daarom wil het CDA de Palestijnse staat erkennen, maar wel onder strikte voorwaarden.
Daarom stellen wij zes voorwaarden voor erkenning:
- Institutionele versterking van Gaza en de Westoever.
- Uitsluiting van Hamas en andere terreurorganisaties uit het bestuur.
- Erkenning van het bestaansrecht van Israël.
- Democratische hervormingen en vrije verkiezingen onder toezicht.
- Aanpak van corruptie, antisemitisme en religieus extremisme.
- Koppeling aan een breder vredesinitiatief en VN-missie.
De weg naar vrede.
- Een onmiddellijk staakt-het-vuren.
- Vrijlating van alle gijzelaars.
- Internationale druk op terreurorganisatie Hamas én Israël.
- VN-vredesmacht om stabiliteit te helpen herstellen.