Update van Esther de Lange
Ik hoop natuurlijk allereerst dat u een fijne zomer heeft gehad. Zelf zak ik altijd de Autoroute du Soleil af naar het zuiden van Frankrijk - nog altijd de nummer 1 vakantiebestemming van ons Nederlanders. Al staat een politiek dier als ik natuurlijk nooit helemaal “uit”. Zeker niet in dit verkiezingsjaar, met (straks) een nieuwe Europese Commissie en dagelijks nieuwe ontwikkelingen rondom the brexit.
Gelukkig hebben we onze interne slagorde al voor het reces op orde gebracht. We kozen een nieuw presidium van de EVP-fractie - waar ik opnieuw als vicevoorzitter deel van mag uitmaken - portefeuilles werden verdeeld en kantoren op- en ingeruimd. Samen met Annie, Tom en Jeroen ben ik klaar voor het nieuwe seizoen. Natuurlijk is 1 zetel verlies bij de verkiezingen niet leuk. Maar wetend dat we de vorige keer twee restzetels hadden, en de peilingen stukken slechter waren, zijn we vooral tevreden en wil ik ook langs deze weg nog een keer iedereen bedanken die aan dat resultaat heeft bijgedragen. Met zijn vieren hebben we ons vervolgens goed weten te positioneren en portefeuilles kunnen bemachtigen waarin we ons verkiezingsprogramma kunnen uitvoeren, zoals klimaat, migratie, landbouw, handel, industrie, economie en arbeidsmarkt.
Voor het eerst klopten er ook andere Nederlandse parlementariërs aan die lid wilden worden van de EVP-fractie. Die gesprekken hebben we heel open maar ook grondig gevoerd, met ons partijbestuur als raadgever. Samen in één fractie betekent immers dat je het op hoofdlijnen met elkaar eens moet zijn en bij elkaar moet passen. Uiteindelijk heeft dat geleid tot toetreding van de leden van ChristenUnie en 50+, die beide 1 Europarlementariër hebben, tot de EVP-fractie. Met name 50+ mag een bijzondere keuze lijken, zeker als je hun nationale opstelling bekijkt, maar Europees zijn er belangrijke overeenkomsten, zoals het opkomen voor de Nederlandse pensioenfondsen.
Over de verkiezing van de nieuwe Commissievoorzitter heb ik gemengde gevoelens - daarvan moest ik deze zomer eerlijk gezegd wel even bijkomen. Met Ursula von der Leyen kwam er een kandidaat uit de hoge hoed na een sterk staaltje handjeklap in de achterkamers - precies wat we hadden willen voorkomen. De manier om deze backroom deals aan te pakken en de benoemingen transparanter te maken heet met een Duitse tongbreker Spitzenkandidaten-procedure: elke Europese politieke partij wijst een Europese lijsttrekker aan die in heel de Unie campagne voert en die kandidaat-commissievoorzitter is namens zijn of haar politieke familie. Kiezers weten dus al voordat ze het stemhokje instappen wie de kandidaat is voor de Commissie namens de partij van zijn of haar keuze. Sterker nog, EVP-kandidaat Manfred Weber kwam meerdere keren naar Nederland, trad op samen met onze bewindspersonen en sprak het CDA-congres toe. Wel zo transparant. Vijf jaar geleden respecteerden de meeste fracties deze aanpak: de grootste partij, de EVP, leverde de Commissievoorzitter. Helder en duidelijk. Net als na nationale verkiezingen: de grootste partij levert in principe de premier.
Deze keer was het niet zo simpel. Meteen na de verkiezingen begon het slopen – op de man af – van de Spitzenkandidaat van de grootste partij. Niet door extreem-rechts of de communisten, niet vanaf de flanken, maar door onze ‘vrienden’ van het politieke midden. De Franse President Macron voorop, die een kans rook om het Europees Parlement te verzwakken en de in de Raad zo gehate Spitzenkandidaten-procedure te torpederen. Met steun van onze eigen premier Rutte overigens. Staatshoofden en regeringsleiders houden graag vast aan de achterkamer en alleenheerschappij, ziet u. En natuurlijk de sociaal-democraten, die dachten dat het killen van de ene Spitzenkandidaat de kansen van hun eigen kandidaat, Frans Timmermans, zouden vergroten, ook al waren zij niet de winnaar van deze verkiezingen. Wat ze kregen was een retour naar de achterkamer. Helaas.
Los van de vreselijke procedure bleek Ursula von der Leyen overigens een doortastende dame met een agenda die dicht bij de onze staat - het CDA heeft haar daarom op haar merites beoordeeld en voor haar benoeming gestemd. Inmiddels zijn we ruim een maand verder en krijgt het college van Von der Leyen vorm. De komende maand moeten de kandidaat-commissarissen op audiëntie komen bij het parlement, waar we ze zullen testen op hun inhoud en plannen - uiteindelijk moet het Parlement immers instemmen met de voltallige Commissie. Ook komen er nog (minstens…) twee lange Brexit-maanden aan en pakken we uiteraard onze dossiers weer op. Daarover in een volgende bijdrage ongetwijfeld meer..