13 februari 2022

Gemeenteraadsverkiezingen 2022: groot arsenaal zwevende kiezers

Op woensdag 16 maart gaat Nederland naar de stembus om nieuwe gemeenteraden te kiezen. Welke thema’s leven er en wat zijn de standpunten van de politieke partijen? Een op de vijf kiezers weet nog niet op welke partij zij gaan stemmen. Van alle kiezers die zeggen te gaan stemmen kan 21 procent nog geen partijnaam noemen. Dat blijkt uit een representatieve peiling van onderzoeksbureau I&O Research.

Lokale partijen opnieuw de grootste

Een grote groep kiezers kan zijn onvrede over de politiek slecht kwijt omdat veel landelijke partijen in de meeste gemeenten niet meedoen. Lokale partijen zullen bij de komende gemeenteraadsverkiezingen dan ook hoogstwaarschijnlijk opnieuw de grootste worden. Bijna een derde denkt op een lokale partij te gaan stemmen. Nog maar drie op de tien kiezers zeggen dat ze al zeker zijn van hun keuze, zeven op de tien dus nog niet. Dat komt omdat kiezers die nu voor de Tweede Kamer zouden stemmen op JA21, Volt of de Boer burgerbeweging –partijen die landelijk op flinke winst staan– maar heel beperkt tot niet bij deze partijen terecht kunnen. Ten dele komen deze stemmen bij een lokale partij.

Kiezerstrouw is laag

Het voorgenomen stemgedrag van kiezers voor de Tweede Kamerverkiezingen is duidelijk anders dan voor de gemeenteraadsverkiezingen.  Volgens het onderzoek komt vooralsnog 39 procent van de kiezers uit bij dezelfde partij als bij de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021. Opvallend is dat de kiezers van VVD en CDA, die wel in bijna alle gemeenten meedoen, volgens de peiling van I&O Research niet automatisch kunnen rekenen op al hun landelijke kiezers: 40 procent van de VVD-stemmers en 33 procent van de CDA-stemmers zegt zeker of waarschijnlijk zeker opnieuw op die partij te stemmen. Ook de kiezerstrouw van D66’ers is laag: 29 procent. De ChristenUnie blijft stabiel. Gevraagd naar stemmotieven blijkt verder dat de standpunten of het partijprogramma van de gemeentelijke partijen voor de kiezer het belangrijkst zijn. Gevolgd door de ideologie en de landelijke standpunten.

Betaalbaar wonen belangrijkste issue

Op de vraag wat de drie belangrijkste onderwerpen zijn komt betaalbaar wonen met 45 procent bovenaan de prioriteitenlijst. Dit was 28 procent in maart 2018, het issue steeg van een derde naar een eerste positie. Het thema veiligheid, criminaliteit en openbare orde wordt door 35 procent belangrijk gevonden en is daarmee het op een na belangrijkste issue. Zorg voor ouderen en Zorg voor gehandicapten hebben aan belang ingeboet, terwijl Zorg voor jongeren en jeugdhulp juist belangrijker is geworden voor de kiezers.  

Jongeren hebben andere prioriteiten

Jongeren hebben veel minder belangstelling voor de gemeentepolitiek dan ouderen. De opkomst is onder jongeren doorgaans ook (veel) lager dan onder ouderen. Om hier iets aan te doen is het goed te kijken wat jongeren van belang vinden. Zowel jongeren als ouderen vinden betaalbaar wonen erg belangrijk, maar onder jongeren is dat aandeel veel hoger dan onder ouderen. Daarnaast hebben jongeren duurzaamheid, groen in de buurt en Zorg voor jongeren in hun top vijf staan. De jongste jongeren willen meer aandacht voor OV en fietsverkeer. Ouderen vinden juist Zorg voor ouderen, leefbaarheid en gemeentelijke financiën belangrijk.

Vier op tien volgen gemeentelijke politiek; jongeren een op vijf

De meeste kiezers volgen de gemeentelijke politiek niet op de voet; slechts vier procent doet dat wel. Een derde volgt het op hoofdlijnen en nog eens een derde zijdelings. Naarmate men ouder is heeft men duidelijk meer belangstelling. Onder jongeren is de belangstelling matig: een op vijf volgt het op de voet of op hoofdlijnen. Ruim de helft van de kiezers gaat bij de keuze voor een partij bij de gemeenteraadsverkiezingen vooral af op kwesties en problemen die in de gemeente spelen. Slechts één op zeven kijkt meer naar landelijke kwesties en 31 procent zegt beide evenveel.

Lansingerland als dé groene gemeente in de drukke randstad

Het CDA Lansingerland wil verder bouwen aan een groene schil om de gemeente, het vergroenen van de kernen en investeren in de leefbaarheid van Rotte en Kruisweg. Het wil de verstedelijkingsdruk tegen gaan en de groene ruimte in de leefomgeving behouden. Op de website CDA Lansingerland leest u hier meer over. Lansingerland als dé groene gemeente in de drukke randstad: daar gaan we samen voor. U ook?

Landelijk/​Provinciaal

De twaalf provinciale afdelingen vormen de schakel tussen de gemeentelijke afdelingen en het landelijke bestuur.